នៅថ្ងៃទី ៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ លោក ណេលសុន ម៉ាន់ឡា អតីតសកម្មជនដែលបានយកឈ្នះដោយបានជាប់ពន្ធនាគារជិត ៣ ទសវត្សរ៍ ដើម្បីក្លាយជាប្រធានាធិបតី នៃប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង បានទទួលមរណភាព បន្ទាប់ពីជួបបញ្ហាសុខភាពជាច្រើនឆ្នាំ នៅក្នុងអាយុ ៩៥ ឆ្នាំ។
ប្រធានាធិបតីអាហ្វ្រិកខាងត្បូងលោក Jacob Zuma បានមានប្រសាសន៍ថា“ ប្រជាជាតិរបស់យើងបានបាត់បង់កូនប្រុសដ៏អស្ចារ្យរបស់ខ្លួន ហើយប្រជាជនរបស់យើងក៏បានបាត់បង់ឪពុកដ៏មហិមាផដែរ” ។ អ្វីដែលធ្វើឱ្យណិលសុនម៉ានដេឡាអស្ចារ្យគឺអ្វីដែលធ្វើឱ្យគាត់ក្លាយវរបុរស់នៃមនុស្សជាតិ ដែលនេះជាអ្វីដែលគាត់ប្រឹងប្រែងតស៊ូនាពេលដែលគាត់នូវមានជីវិត។
ម៉ាន់ដឺឡាត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាអ្នកប្រយុទ្ធប្រឆាំងដើម្បីសេរីភាព ជាអ្នកទោសនយោបាយ មេដឹកនាំដើម្បីសិទ្ធិស៊ីវិល មេដឹកនាំនយោបាយ និង ជានិមិត្តរូបនៃភាពស្មោះត្រង់ និង ការផ្សះផ្សាជាតិ មិនត្រឹមតែសម្រាប់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់ពិភពលោកផងដែរ។
បេសកកម្មពេញមួយជីវិតរបស់គាត់ ដើម្បីបញ្ចប់ការរើសអើងជាតិសាស ដោយបានចាប់ផ្តើមនៅពេលគាត់ចាកចេញពីសាលារៀនដើម្បីចូលរួមក្នុងសមាជជាតិអាហ្វ្រិក (ANC) ។ គាត់បានឡើងតំណែងយ៉ាងឆាប់រហ័ស នៅក្នុងអង្គការហើយត្រូវបានគេបោះឆ្នោតជ្រើសរើសជាប្រធាននៃអង្គការនេះក្នុងឆ្នាំ ១៩៥០។
នៅឆ្នាំ ១៩៦០ កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់ម៉ាន់ដឺឡា បានប្រែក្លាយជាសកម្មប្រយុទ្ធកាន់តែខ្លាំងឡើងនៅពេលដែលប៉ូលីសបានបើកការបាញ់ប្រហារទៅលើក្រុមបាតុករដែលគ្មានអាវុធនៅក្នុងទីក្រុង Sharpeville ដោយបានសម្លាប់មនុស្ស ៦៩ នាក់។
នៅឆ្នាំ ១៩៦២ មេនដេឡាចាកចេញពីអាហ្រ្វិកខាងត្បូងដោយលួចលាក់ធ្វើដំណើរជុំវិញទ្វីបអាហ្រ្វិកនិងអង់គ្លេសដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រ។ គាត់ក៏បានបណ្តុះបណ្តាលនៅម៉ារ៉ុកនិងអេត្យូពី។ នៅពេលគាត់ត្រឡប់មកវិញគាត់ត្រូវបានចាប់ខ្លួននិងចោទប្រកាន់ពីបទចាកចេញពីប្រទេសដោយខុសច្បាប់និងញុះញង់ឱ្យធ្វើកូដកម្ម។ បន្ទាប់មកគាត់ត្រូវបានកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតពីបទបំផ្លិចបំផ្លាញនិងឃុបឃិតផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។
ជំនួសឱ្យសក្ខីកម្មគាត់បានថ្លែងសុន្ទរកថារយៈពេលបួនម៉ោងដោយបញ្ចប់ដោយនិយាយថា“ ខ្ញុំបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការត្រួតត្រាពណ៌ស ហើយខ្ញុំបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការត្រួតត្រាពណ៌ខ្មៅ ខ្ញុំបានស្រឡាញ់ឧត្តមគតិនៃសង្គមប្រជាធិបតេយ្យនិងសេរីដែលមនុស្សទាំងអស់រស់នៅ រួមគ្នាប្រកបដោយភាពសុខដុមនិងឱកាសស្មើគ្នា។ វាជាឧត្តមគតិមួយដែលខ្ញុំសង្ឃឹមថាអាចរស់នៅនិងដើម្បីទទួលបានជោគជ័យ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើចាំបាច់វាជាឧត្តមគតិដែលខ្ញុំបានត្រៀមស្លាប់។
ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩០ ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតថ្មីអេហ្វដាប់ឌឺក្លាក បានចាត់វិធានការដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយដែលបំបែកចេញពីក្រុមអភិរក្សរបស់គណបក្សរបស់គាត ដោយដកបម្រាម ANC និង គណបក្សនយោបាយផ្សេងទៀតដែលត្រូវបានហាមឃាត់ពីមុន និង អំពាវនាវឱ្យអាហ្វ្រិកខាងត្បូងមិនត្រូវប្រកាន់ជាតិសាសន៍។ នៅខែកុម្ភះ ម៉ាន ដេឡាត្រូវបានដោះលែង ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ។ បុរសវ័យ ៧១ ឆ្នាំរូបនេះបានដើរចេញពីគុកដោយជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ២៧ ឆ្នាំ។
បន្ទាប់ពីការដោះលែងលោកម៉ាន់ដឺឡាបានបន្តការដឹកនាំរបស់លោកនៅ ANC ក្នុងការចរចារដើម្បីបញ្ចប់ការប្រកាន់ពូជសាសន៍។ មិនគួរឱ្យជឿគ្រាន់តែបួនឆ្នាំក្រោយការដោះលែងលោកនៅថ្ងៃទី ១០ ខែឧសភាឆ្នាំ ១៩៩៤ លោកត្រូវបានគេតែងតាំងជាប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យដំបូងបង្អស់នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។
ក្នុងនាមជាប្រធានាធិបតីលោកម៉ាន់ដឺឡាបានណែនាំកម្មវិធីសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចនិងជាអធិបតីក្នុងការអនុម័តរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីដែលបានបង្កើតរដ្ឋាភិបាលកណ្តាលដ៏រឹងមាំមួយ និង ហាមឃាត់ការរើសអើង។ គាត់ក៏បានលើកទឹកចិត្តជនជាតិស្បែកខ្មៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូងពីការសងសឹកចំពោះរបបរើសអើងពូជសាសន៍ ដោយប្រកាសពីសេចក្តីសប្បុរស និង ការអភ័យទោសជំនួសវិញ។ លោកម៉ាន់ដឺឡាបានបំពេញតួនាទីត្រឹមតែមួយអាណត្តិប៉ុណ្ណោះដើម្បីធ្វើជាគំរូដល់មេដឹកនាំនាពេលអនាគត ប៉ុន្តែគាត់នៅតែស្ថិតក្នុងមនសិការជាតិរហូតដល់គាត់ទទួលមរណភាព។