លោក Joe Biden គឺជាប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលទើបតែធ្វើការបោះះឆ្នោតកាលពីដើមខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០។ ហើយលោកក៏ធ្លាប់ធ្វើជាអនុប្រធានាធិបតី ក្នុងរជ្ជកាលលោកអតិតប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់អូបាម៉ាពីឆ្នាំ ២០០៨ ដល់ឆ្នាំ ២០១៦ផងដែរ។
ជិវិតដំបូង និង អាជីពជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា
លោក Joe Biden ដោយមានឈ្មោះពេញថា Joseph Robinette Biden Jr ដោយលោកបានកើតនៅថ្ងៃទី ២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៤២ ហើយ លោក Biden ត្រូវបានចិញ្ចឹមបីបាច់នៅទីក្រុង Scranton រដ្ឋ Pennsylvania និង ទីក្រុងNew Castle County រដ្ឋ Delaware។ គាត់បានសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ Delaware មុនពេលគាត់បានទទួលសញ្ញាប័ត្រច្បាប់ ពីសាកលវិទ្យាល័យSyracuse នៅឆ្នាំ១៩៦៨។ ក្នុងអំឡុងពេលនេះគាត់បានរៀបការនៅឆ្នាំ១៩៦៦ ជាមួយនឹងអ្នកស្រី Neilia Hunter។ ដោយចំណងដៃនៃអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់អ្នកទាំងពីរ គឺបានបង្កើតកូន ៣ នាក់។
បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការសិក្សានៅសាលាច្បាប់ លោក Joe Biden បានវិលត្រឡប់ទៅរដ្ឋ Delaware ដើម្បីធ្វើការជាមេធាវី មុនពេលដែលលោកបានងាកទៅចូលរួមក្នុងឆាកនយោបាយ ដោយបានបម្រើការនៅក្រុមប្រឹក្សា New Castleពីឆ្នាំ ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧២។ លោកត្រូវបានជាប់ឆ្នោតជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ ១៩៧២ ក្នុងអាយុ ២៩ ឆ្នាំ ដែលជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាវ័យក្មេងជាងគេទី ៥ ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រសហរដ្ឋអាមេរិក។
ប្រហែលមួយខែក្រោយមកប្រពន្ធ និង កូនស្រីតូចរបស់គាត់បានស្លាប់ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ហើយកូនប្រុសទាំងពីរនាក់បានរងរបួសធ្ងន់។ ទោះបីជាគាត់គិតចង់ផ្អាកអាជីពនយោបាយរបស់គាត់ក៏ដោយ ប៉ុន្តែលោកត្រូវបានគេបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យចូលរួមក្នុងព្រឹទ្ធសភាក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៣ ហើយគាត់បានបន្តឈ្នះឆ្នោតម្តងទៀតចំនួន ៦ ដងដែលបានក្លាយជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាដែលកាន់តំណែងយូរជាងគេបំផុតរបស់លោក នៅDelaware។
នៅឆ្នាំ ១៩៧៧ គាត់បានរៀបការម្ដងទៀតជាមួយអ្នកស្រី Jill Jacobs ដែលជាអ្នកអប់រំ ហើយក្រោយមកពួកគេមានកូនស្រីម្នាក់។ បន្ថែមលើតួនាទីជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Joe Biden ក៏ជាសាស្រ្តាចារ្យបង្រៀន ពីចន្លោះឆ្នាំ១៩៩១ ដល់ឆ្នាំ២០០៨ នៅ Wilmington នៅ Delaware សាខាសាលាច្បាប់នៃសាកលវិទ្យាល័យ Widener។
ក្នុងនាមជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាលោកJoe Biden បានផ្តោតសំខាន់លើទំនាក់ទំនងការបរទេស យុត្តិធម៌ ព្រហ្មទណ្ឌ និង គោលនយោបាយគ្រឿងញៀន។ លោកបានបម្រើការជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការទំនាក់ទំនងការបរទេសព្រឹទ្ធសភាពីរដងជាប្រធាន ពីឆ្នាំ២០០១ ដល់ឆ្នាំ២០០៣ និង ឆ្នាំ២០០៧ ដល់២០០៩ និង ជាគណៈកម្មាធិការគណៈកម្មការចៅក្រមបម្រើជាប្រធានពីឆ្នាំ ១៩៨៧ ដល់ឆ្នាំ ១៩៩៥ ។
ជម្លោះនៅចុងទសវត្សឆ្នាំ ៩០ ដោយទទូចដល់សកម្មភាពរបស់អាមេរិកប្រឆាំងនឹងកងទ័ពស៊ែប៊ី ដើម្បីការពារ Kosovo ប្រឆាំងនឹងការវាយលុកដោយស៊ែប។ នៅក្នុងសង្គ្រាមអ៊ីរ៉ាក់ នៅឆ្នាំ២០០៣ ដល់ឆ្នាំ២០១១ លោក Joe Biden បានស្នើផែនការបែងចែកជាវិធីមួយដើម្បីថែរក្សាសន្តិភាព ការរួបរួមនៅអ៊ីរ៉ាក់។ លោក Joe Biden ក៏ជាសមាជិកម្នាក់នៃអង្គការត្រួតពិនិត្យគ្រឿងញៀនអន្តរជាតិ និង ជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភានាំមុខក្នុងការសរសេរច្បាប់ដែលបានបង្កើតការិយាល័យ«drug czar»ដែលជាមុខតំណែងមួយដែលគ្រប់គ្រងគោលនយោបាយជាតិគ្រប់គ្រងគ្រឿងញៀន។
តួនាទីក្នុងតំណែងអនុប្រធានាធិបតី និង ប្រធានាធិបតី
លោក Joe Biden បានបន្តការតែងតាំងជាបេក្ខភាពប្រធានាធិបតី នៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យនៅឆ្នាំ ១៩៨៨ ប៉ុន្តែលោកត្រូវបានដកខ្លួនវិញ បន្ទាប់ពីមានការបង្ហាញថាផ្នែកខ្លះនៃសុន្ទរកថាគូបដិបក្ខយុទ្ធនាការរបស់លោកត្រូវបានគេលួចចម្លងពីមេដឹកនាំគណបក្សការងារអង់គ្លេស លោក Neil Kinnock ដោយមិនមានការបញ្ជាក់សមស្រប។ យុទ្ធនាការជ្រើសរើសបេក្ខភាពប្រធានាធិបតីឆ្នាំ ២០០៨ របស់លោកមិនដែលទទួលបានសន្ទុះខ្លាំងនោះទេ ដូច្នេះហើយលោកបានដកខ្លួនចេញពីការការប្រកួតប្រជែងនេះ។
បន្ទាប់ពីបានឈរនៅលំដាប់ទី ៥ ក្នុងជួរគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យនៅរដ្ឋ Iowa កាលពីខែមករាឆ្នាំនោះ។ នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែសីហាលោកអូបាម៉ាបានប្រកាសជាផ្លូវការអំពីការជ្រើសរើសលោក Joe Biden ជាបេក្ខជនអនុប្រធានាធិបត្យនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ហើយនៅថ្ងៃទី ២៧ ខែសីហា លោកអូបាម៉ា និង លោក Bidenទទួលបានការតែងតាំងពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ។
នៅថ្ងៃទី ៤ ខែវិច្ឆិកា ការប្រកួតប្រជៃងរបស់លោកអូបាម៉ា – និង លោក Biden បានផ្តួល លោក John McCain និង Sarah Palin ហើយលោក Joe Biden ក៏ទទួលបានជ័យជំនះយ៉ាងងាយស្រួលចំពោះអាសនៈព្រឹទ្ធសភាអាមេរិករបស់គាត់ដែរ។ លោកបានលាឈប់ពីមុខតំណែងព្រឹទ្ធសភាភ្លាមៗ មុនពេលឡើងកាន់តំណែងជាអនុប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃទី ២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៩។ នៅខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ ២០១២ លោកអូបាម៉ា និង លោក Joe Biden ត្រូវបានជ្រើសរើសជាថ្មីសម្រាប់អាណត្តិទី ២ ដោយបានឈ្នះការបោះឆ្នោតជាថ្មីម្ដងទៀតទៅលើគណបក្សសាធារណរដ្ឋលោក Mitt Romney និង លោក Paul Ryan។
ក្នុងនាមជាអនុប្រធានាធិបតីលោក Joe Biden បានដើរតួនាទីយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងរដ្ឋបាលដែលបម្រើជាទីប្រឹក្សាដ៏មានឥទ្ធិពលម្នាក់ដែល់លោកអូបាម៉ា និង ជាអ្នកគាំទ្រសំលេងគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់លោក។ គាត់បានជួយបញ្ចៀសវិបត្តិហុរញ្ញវត្ថុមួយចំនួន និង បានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធ្វើឱ្យមានគោលនយោបាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅអ៊ីរ៉ាក់។
នៅឆ្នាំ ២០១៥ កូនប្រុសច្បងរបស់គាត់ឈ្មោះបេ បានទទួលមរណភាពដោយសារជំងឺមហារីកខួរក្បាល។ លោក Joe Biden បានរៀបរាប់ពីបទពិសោធន៍ក្នុងការសន្យារបស់គាត់ក្នុងនាមជាឪពុក៖ A Year of Hope, Hardship, and Purpose (2017)។ ប៉ុន្មានខែក្រោយមកលោក Joe Biden ដែលទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់ខ្ពស់គួរសមក្នុងការប្រជែងជាបេក្ខភាពប្រធានាធិបតី តែដោយសារតែវិបត្តិគ្រួសារ។
ដូច្នេះរឿងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ដែលសាធារណៈជនបានប្រកាសថាលោកនឹងមិនចូលរួមការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆ្នាំ ២០១៦ ទេដោយកត់សម្គាល់ថាក្រុមគ្រួសារនៅតែមានទុក្ខព្រួយនៅឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញគាត់បានធ្វើយុទ្ធនាការឱ្យលោកស្រីហ៊ីលឡារីគ្លីនតុន ដែលទីបំផុតត្រូវបានចាញ់ឆ្នោតលោកដូណាល់ត្រាំនាពេលនោះ។
ទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធរវាងលោក Joe Biden ជាមួយលោកអូបាម៉ាត្រូវបានគេឃើញច្បាស់នៅពេលដែលគាត់បានធ្វើឱ្យគ្រប់គ្នាភ្ញាក់ផ្អើលជាមួយមេដាយសេរីភាពប្រធានាធិបតី ដោយមានភាពខុសគ្នានៅថ្ងៃទី ១២ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៧ គឺប៉ុន្មានថ្ងៃមុនពេលពួកគាត់ចាកចេញពីតំណែង។ នៅពេលដែលលោកអូបាម៉ាបានផ្តល់កិត្តិយសដែលកម្រនឹងផ្តល់ឱ្យគាត់ បានសំដៅទៅលើលោក Joe Biden ថាជា“ បងប្រុសរបស់ខ្ញុំ” ។ ក្រោយមកនៅឆ្នាំនោះ លោក Joe Biden និង ភរិយារបស់គាត់បានបង្កើតមូលនិធិ Joe Biden ដែលជាក្រុមសប្បុរសធម៌ដែលចូលរួមក្នុងបុព្វហេតុផ្សេងៗ។
ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំ ២០២០
លោក Joe Biden នៅតែចូលរួមក្នុងរឿងនយោបាយ និង ជាអ្នករិះគន់សំលេងលើលោកប្រធានាធិបតីដូណាល់ត្រាំ។ លោក Joe Biden ខ្លួនគាត់ផ្ទាល់បានប្រឈមមុខនឹងការស្តីបន្ទោសនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ពិសំណាក់ស្ត្រីជាច្រើនបានចោទប្រកាន់គាត់ពីការប៉ះពាល់រាងកាយមិនសមរម្យ ជាពិសេសការឱប និង ថើប។ ទោះបីជាការឆ្លើយតបរបស់គាត់ត្រូវបានគេចំអកយ៉ាងទូលំទូលាយ -“ ខ្ញុំសុំទោសខ្ញុំមិនពន្យល់បន្ថែមទៀតទេ…ខ្ញុំមិនសុំទោសចំពោះអ្វីដែលខ្ញុំបានធ្វើ។ ខ្ញុំមិនដែលមិនគោរពដោយចេតនាចំពោះបុរស ឬ ស្ត្រី” ប៉ុន្តែប្រជាប្រិយភាពនេះនៅតែមានភាគរយខ្ពស់ដដែល។
ចំពេលមានការរំពឹងទុកកាន់តែខ្លាំងថាលោកនឹងឈរឈ្មោះជាប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំ ២០២០ លោក Joe Biden ត្រូវបានប្រកាសបេក្ខភាពរបស់លោកនៅខែមេសាឆ្នាំ ២០១៩ ដោយចូលរួមក្នុងវិស័យប្រជាធិបតេយ្យដែលមានមនុស្សច្រើនបានចូលរួម។ ការអនុវត្តមិនល្អនៅក្នុងការជជែកដេញដោលលើកដំបូងរបស់គណបក្សនៅខែមិថុនាឆ្នាំ ២០១៩ ទោះយ៉ាងណាបានលើកឡើងនូវសំណួរអំពីលោក Biden និងការគាំទ្ររបស់គាត់បានធ្លាក់ចុះ។
បន្ទាប់ពីការប្រកួតប្រជែងជ្រើសតាំងបីលើកដំបូងនៅដើមឆ្នាំ ២០២០ លោក Sanders ហាក់ដូចជាត្រៀមខ្លួនក្លាយជាបេក្ខជនរបស់គណបក្ស។ ទោះយ៉ាងណាក្តីបារម្ភអំពីអសមត្ថភាពរបស់លោក Sanders នៅក្នុងការបោះឆ្នោតសកលបានធ្វើឱ្យអ្នកបោះឆ្នោតមានភាពស្រពិចស្រពិល និង នៅរដ្ឋ South Carolina នៅចុងខែកុម្ភៈ លោក Joe Biden ទទួលបានជ័យជំនះ។ បន្ទាប់ពីការឆ្លងរាលដាលនៃវីរុសកូវីដ១៩ ដែលបានធ្វើការសួរដេញដោលត្រូវបានបញ្ចប់ លោក Sanders បានចាកចេញពីការប្រគួតប្រជែងនេះនៅខែមេសា ហើយលោក Biden បានក្លាយជាបេក្ខជនប្រជាធិបតេយ្យជាផ្លូវការ។
ក្នុងប៉ុន្មានខែបន្តបន្ទាប់ លោក Joe Biden បានគូសបញ្ជាក់នូវវេទិកាមួយដែលរួមមានគោលនយោបាយមួយចំនួនដែលអំពាវនាវដល់ការរីកចម្រើន។ គាត់បានគាំទ្រជំនួយរបស់រដ្ឋាភិបាលដល់សហគមន៍ដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប ច្បាប់ស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុប្រកបដោយមហិច្ឆតា ការថែទាំកុមារដែលមានតំលៃសមរម្យ និង ការពង្រីកផែនការថែទាំសុខភាពសហព័ន្ធដូចជាច្បាប់ការពារអ្នកជម្ងឺ និង ច្បាប់ថែទាំដែលមានតំលៃសមរម្យដែលត្រូវបានអនុម័តក្នុងតំណែងប្រធានាធិបតីអូបាម៉ា។
ក្នុងកំឡុងពេលនេះលោក Biden ទទួលបានការនាំមុខគួរឱ្យកត់សម្គាល់លើលោក ប្រធានាធិបតីក្នុងតំណែងលោកTrump នៅក្នុងការស្ទង់មតិទូទាំងប្រទេស មួយផ្នែកដោយសារតែការរិះគន់នៃការឆ្លើយតបរបស់ប្រធានាធិបតីចំពោះជំងឺរាតត្បាតដែលបានបណ្តាលឱ្យមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។ នៅខែសីហាឆ្នាំ ២០២០ លោក Biden បានជ្រើសរើសលោកស្រី Kamala Harris ធ្វើជាអនុប្រធានាធិបតីរបស់គាត់។ ដូច្នេះអ្នកស្រីបានក្លាយជាស្ត្រីជនជាតិអាហ្រ្វិកដំបូងបង្អស់ដែលបានបង្ហាញខ្លួននៅលើគេរបស់គណបក្ស។
ទោះបីជាការស្ទង់មតិដែលមានលក្ខណៈល្អប្រសើរបានបង្ហាញថាលោក Biden មានការនាំមុខគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងរដ្ឋសំខាន់ៗក៏ដោយ ក៏ការប្រកួតប្រជែងជាក់ស្តែងបានបង្ហាញឱ្យឃើញកាន់តែជិត។ ទោះយ៉ាងណា លោក Biden និង អ្នកស្រី Harris ទទួលជោគជ័យក្នុងការកសាងឡើងវិញនូវអ្វីដែលគេហៅថា“ ជញ្ជាំងខៀវ” តាមរយៈរដ្ឋ Midwestern Rust Belt ហើយនៅថ្ងៃទី ៧ ខែវិច្ឆិកា ៤ ថ្ងៃក្រោយការបោះឆ្នោតលោក Biden ទទួលបានសម្លេងឆ្នោត ២៧០ ដែលចាំបាច់ដើម្បីដណ្តើមតំណែងប្រធានាធិបតី។
សរុបមក លោក បៃដិន ធ្វើនយោបាយជិត ៥០ឆ្នាំ ។ លោកបានក្លាយជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកដែលចាស់ជាងគេបំផុត នៅពេលលោកស្បថចូលកាន់តំណែងជាផ្លូវការ នៅខែមករា ឆ្នាំ២០២១ ដែលនៅពេលនោះលោកមានអាយុឈានចូលដល់ ៧៨ឆ្នាំ៕
