ថ្ងៃទី១៥ ខែ ធ្នូ កាលពីឆ្នាំ២០១១ សហរដ្ឋអាមេរិកប្រកាសបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅអ៊ីរ៉ាក់

នៅក្នុងពិធីមួយដែលបានធ្វើឡើងនៅទីក្រុងបាកដាដនៅថ្ងៃទី ១៥ ខែធ្នូឆ្នាំ ២០១១ សង្គ្រាមដែលបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ២០០៣ ជាមួយនឹងការលុកលុយដែលដឹកនាំដោយអាមេរិកនៅអ៊ីរ៉ាក់បានឈានដល់ទីបញ្ចប់ហើយ។ ទោះបីជាថ្ងៃនេះជាថ្ងៃបញ្ចប់ផ្លូវការនៃសង្គ្រាមអ៊ីរ៉ាក់ក៏ដោយក៏អំពើហឹង្សានៅតែបន្តហើយជាការពិតកាន់តែអាក្រក់ទៅ ៗ នៅប៉ុន្មានឆ្នាំបន្តបន្ទាប់ទៀត។ ការដកកងទ័ពអាមេរិកគឺជាអាទិភាពរបស់លោកប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់អូបាម៉ាប៉ុន្តែនៅពេលដែលលោកចាកចេញពីតំណែងសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងធ្វើប្រតិបត្តិការយោធាម្តងទៀតនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។

៥ ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការវាយប្រហារ ថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ប្រធានាធិបតីចចដាប់ប៊លយូប៊ូស បានប្រកាស“ សង្គ្រាមប្រឆាំងភេរវកម្ម” ដែលជាពាក្យរសម្រាប់ការធ្វើវាយប្រហារយោធាដែលមានលក្ខណៈជាទ្រង់ទ្រាយធំ សំដៅកាត់បន្ថយការគំរាមកំហែងភេរវកម្មដែលបង្កឡើងដល់មាតុភូមិអាមេរិក។ ការវាយប្រាហារបែបនេះលើកដំបូង គឺការឈ្លានពានរបស់អាហ្វហ្គានីស្ថាននៅខែតុលាឆ្នាំ ២០០១ ដែលបានចាប់ផ្តើមសង្រ្គាមដែលបន្តមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០២ មករដ្ឋបាលប៊ូសបានអះអាងថាប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ាក់ សាដាមហ៊ូសេន មានសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយភេរវករ និង កំពុងអភិវឌ្ឍ“ អាវុធប្រល័យលោក” ។ តាមរបាយការណ៍ទាំងអស់លោក ហ៊ូសេន ទទួលខុសត្រូវចំពោះភាពឃោរឃៅជាច្រើន ប៉ុន្តែមានភ័ស្តុតាងតិចតួចដែលបង្ហាញថាគាត់កំពុងអភិវឌ្ឍអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ឬ អាវុធគីមី។

នៅពីក្រោយការបិទទ្វារមន្រ្តីស៊ើបការណ៍សម្ងាត់បានព្រមានថាករណីសង្គ្រាមគឺផ្អែកទៅលើការសន្និដ្ឋាន ការស៊ើបអង្កេតរបស់ចក្រភពអង់គ្លេសក្រោយមកបានបង្ហាញថាការពិពណ៌នារបាយការណ៍មួយរបស់អាវុធគីមីអ៊ីរ៉ាក់ពិតជាបានមកពីលោក Michael Bay ជាអ្នកដឹកនាំខ្សែភាពយន្ត។ រដ្ឋាភិបាលនៃសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលទោះយ៉ាងណាមានការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់នៅក្នុងការអះអាងជាសាធារណៈរបស់ពួកគេដែលថាលោកហ៊ូសេនបានគំរាមកំហែងដល់ទឹកដីកំណើតរបស់ពួកគេហើយបានបន្តការលុកលុយប្រទេសជិតខាង។

ការឈ្លានពានទឹកដីប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយជោគជ័យភ្លាមៗ នៅពេលសម្ព័ន្ធភាពបានផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកហ៊ូសេន ហើយបានកាន់កាប់ភាគច្រើននៅអ៊ីរ៉ាក់នៅពាក់កណ្តាលខែមេសា។ ទោះបីការទទួលជោគជ័យលើកងទ័ព សាដាម ហ៊ូសេម យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្វីដែលបានកើតឡើងគឺរយៈពេល ៨ ឆ្នាំនៃការបះបោរ និង អំពើហឹង្សាខាងនិកាយសាសនា។

ការរំពឹងទុករបស់អាមេរិកថាអ៊ីរ៉ាក់នឹងស្វាគមន៍ពួកគេក្នុងនាមជាអ្នករំដោះហើយបង្កើតឱ្យមានស្ថេរភាពប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។ តែការរំពឹងទុករបស់អាមេរិក គឺមិនដូចស្ថានភាព និង លក្ខណៈជាក់ស្តែងនោះទេ។ ទោះបីរដ្ឋាភិបាលចម្រុះបានបង្កើតឡើងនូវ រដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលបានចូលកាន់តំណែងក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ ក៏ដោយក៏វាមិនបានធ្វើឱ្យមានភាពល្អប្រសើរដល់សន្តិភាពនៅក្នុងប្រទេសដែរ។

សាធារណជនអាមេរិកនៅតែមានការសង្ស័យចំពោះសង្គ្រាមហើយមនុស្សជាច្រើនមានការរន្ធត់ចំពោះរបាយការណ៍នៃអំពើឃោរឃៅដែលធ្វើឡើងដោយយោធា និង សេអ៊ីអា។ រូបថតបែកធ្លាយបានបង្ហាញថាជនជាតិអាមេរិកបានរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅឯពន្ធនាគារ Abu Ghraib ហើយក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ អ្នកម៉ៅការយោធាអាមេរិកបានសម្លាប់ជនស៊ីវិល ១៧ នាក់នៅ Nisour Square នៃទីក្រុង Baghdad ។ ការប្រឆាំងនឹងសង្គ្រាមបានក្លាយជាចំណុចជជែកដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងការដេញដោលរបស់លោកអូបាម៉ាសម្រាប់តំណែងប្រធានាធិបតី។

នៅថ្ងៃបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីឆ្នាំ ២០០៩ មិនយូរប៉ុន្មានមុនពេលលោកអូបាម៉ាឡើងកាន់អំណាចជាប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រគល់ការគ្រប់គ្រងតំបន់បៃតង -ទីក្រុងបាកដាដ ដែលជាទីស្នាក់ការរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ របស់ រដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ាក់។ សភាបានបញ្ចប់ការអនុញ្ញាតជាផ្លូវការសម្រាប់សង្គ្រាមនៅខែវិច្ឆិកា ហើយកងទ័ពប្រយុទ្ធចុងក្រោយបានចាកចេញនៅខែបន្ទាប់។

សូម្បីតែតាមរយៈការប៉ាន់ស្មានទាបបំផុតសង្គ្រាមអ៊ីរ៉ាក់បានអះអាងថាមានមនុស្សស្លាប់ជាង ១០០.០០០ នាក់។ ការប៉ាន់ប្រមាណផ្សេងទៀតបានបង្ហាញថាចំនួននេះគឺច្រើនជាងដោយមានជនស៊ីវិលជាង ២០៥.០០០ នាក់បានស្លាប់ ដែលនេះមិនទានបានបញ្ជូលពួកយោធាដែលបានស្លាប់ផង។

ក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំបន្ទាប់អំពើហឹង្សាដែលកំពុងបន្តកើតមានរវាងនិកាយសាសនា​​ បានផ្ទុះឡើងទៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ភាគច្រើននៃកងជីវពលដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងសង្គ្រាមអ៊ីរ៉ាក់ បានច្របាច់បញ្ចូលគ្នាជាមួយក្រុមជ្រុលនិយមនៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី ដែលជាប្រទេសជិតខាង។ ហេតុនេះហើយប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ក៏បានជួបប្រទះនឹងសង្គ្រាមស៊ីវិលបង្ហូរឈាមមួយទៀត។

នៅឆ្នាំ ២០១៤ រដ្ឋអ៊ីស្លាមអ៊ីរ៉ាក់ ប្រមូលយកក្រុមទាំងនេះបានគ្រប់គ្រងភាគច្រើននៃប្រទេសស៊ីរី និង អ៊ីរ៉ាក់។ ការកើនឡើងគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលនៃ ISIL បាននាំឱ្យលោកអូបាម៉ាចាប់ផ្តើមសកម្មភាពយោធាភ្លាមៗនៅក្នុងតំបន់នេះ ដែលចាប់ផ្តើមនៅខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៤។

ទោះបីជាពេលនេះ ISIL ត្រូវបានបណ្តេញចេញពីប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ហើយហាក់ដូចជាមានការថយចុះយ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយក៏កងទ័ពអាមេរិកនៅតែបំពេញកាតព្វកិច្ចនៅអ៊ីរ៉ាក់ ១៦ ឆ្នាំ។ បន្ទាប់ពីការលុកលុយដំបូង និង ប្រាំបីឆ្នាំបន្ទាប់ពីការបញ្ចប់ជាផ្លូវការនៃសង្គ្រាមអ៊ីរ៉ាក់។