តើមេដឹកនាំដែលធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធាភូមាលោក Min Aung Hlaingជាអ្នកណា?

ឥទ្ធិពលរបស់លោក Min Aung Hlaing បានកើនឡើងជាលំដាប់តាមរយៈជួរកងទ័ព Tatmadaw ដែលជាយោធាដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់ភូមា ប៉ុន្តែក្នុងឋានៈជាអគ្គមេបញ្ជាការអស់រយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ លោកក៏បានប្រើឥទ្ធិពលនយោបាយសំខាន់ៗផងដែរមុនពេលរដ្ឋប្រហារព្រឹកថ្ងៃទី ១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១នេះ។

គាត់បានថែរក្សាការពារនូវអំណាចរបស់ Tatmadaw ដោយជោគជ័យ សូម្បីតែប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានផ្លាស់ប្តូរទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្ យប៉ុន្តែបានទទួលការថ្កោលទោស និង ការដាក់ទណ្ឌកម្មពីអន្តរជាតិចំពោះតួនាទីដែលបានចោទប្រកាន់របស់ទៅលើរូបគាត់ នៅក្នុងការវាយប្រហាររបស់យោធាទៅលើជនជាតិភាគតិចនៅភូមា។

នៅពេលដែលប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាវិលត្រឡប់ទៅរកការគ្រប់គ្រងដោយរបបយោធាវិញដូចគ្នាទៅនឹងការធ្វើរដ្ឋប្រហារកាលពីឆ្នាំ១៩៩០ បន្ទាប់ពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យរបស់អ្នកស្រីអង់ សានស៊ូជី ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Min Aung Hlaing ឥឡូវនេះគាត់កំពុងត្រៀមពង្រីកអំណាចរបស់គាត់ និង រៀបចំអនាគតរបស់ប្រទេសនេះ ក៏ដូចជាការដា់ក់ប្រទេសអោយស្ថិតក្នុងច្បាប់គ្រាមានសអាសន្នរយៈពេលមួយឆ្នាំ។

ការឡើងទៅគ្រប់គ្រងដឹកនាំឋានៈកំពូលរបស់ប្រទេស

• ឧត្តមសេនីយ៍វ័យ ៦៤ ឆ្នាំរូបនេះបានចំណាយពេលអាជីពទាំងមូលរបស់គាត់ក្នុងវិស័យយោធាដ៏មានឥទ្ធិពល ហើយគាត់បានចូលរួមជាកម្មាភិបាលនៃប្រទេសភូមាផងដែរ។
• អតីតនិស្សិតច្បាប់នៅសាកលវិទ្យាល័យយ៉ាំងហ្គោន គាត់បានចូលរៀននៅបណ្ឌិតសភាផ្នែកការពារជាតិក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៤ ។
• លោកជាទាហានថ្មើរជើងដែលមិនចេះរង្គោះរង្គើ បានរក្សាការផ្សព្វផ្សាយជាប្រចាំ និង បានឡើងឡើងឋានៈជាហូរហែរ នៅទីបំផុត លោកបានក្លាយជាមេបញ្ជាការនៃការិយាល័យប្រតិបត្តិការពិសេសទី ២ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ។
• នៅក្នុងតួនាទីនេះ លោកបានត្រួតពិនិត្យប្រតិបត្តិការនៅភាគពាយព្យប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលនាំឱ្យជនភៀសខ្លួនជនជាតិភាគតិចរាប់ពាន់នាក់ភៀសខ្លួនចេញពីខេត្តសាន ភាគខាងកើត និង តំបន់កូកាងនៅតាមព្រំដែនជាមួយប្រទេសចិន។
• ទោះបីជាមានការចោទប្រកាន់ពីបទឃាតកម្មការ រំលោភសេពសន្ថវៈ និង ការប្រឆាំងនឹងកងទ័ពរបស់គាត់ ក៏ដោយក៏លោក Min Aung Hlaing នៅតែបន្តកើនឡើងតំណែង ហើយនៅខែសីហា ឆ្នាំ ២០១០ គាត់បានក្លាយជាប្រធានបុគ្គលិករួមនៃកងទ័ពមីយ៉ាន់ម៉ា។
• មិនដល់មួយឆ្នាំក្រោយមក លោកត្រូវបានតែងតាំងសម្រាប់តំណែងកំពូលរបស់យោធា នៅចំពោះមុខឧត្តមសេនីយជាន់ខ្ពស់ជាច្រើនទៀត ដែលបានទទួលជោគជ័យជាមេដឹកនាំយូរអង្វែងលោក Than Shwe ដែលជាអតិតរដ្ឋាភិបាលយោធា ជាអគ្គមេបញ្ជាការនៅខែមីនា ឆ្នាំ ២០១១។
• នៅពេលដែលលោក Min Aung Hlaing បានក្លាយជាមេទ័ព អ្នកសរសេរប្លក់ និង ជាអ្នកនិពន្ធ លោក Hla Oo ដែលបាននិយាយថាពួកគេស្គាល់គ្នាតាំងពីតូចមកនោះបានពណ៌នាពីលោក Min Aung Hlaingថាជា“ អ្នកចម្បាំងដែលរឹងរូសក្នុងជួរកងទ័ពភូមា និងជាមេទ័ពដ៏សាហាវ” ប៉ុន្តែលោក Hla Oo ក៏បានហៅគាត់ផងដែរថាជា“ អ្នកប្រាជ្ញ និង សុភាពបុរសម្នាក់ផងដែរ” ។

ឥទ្ធិពលនយោបាយ និង អំពើប្រល័យពូជសាសន៍

លោក Min Aung Hlaing បានចាប់ផ្តើមកាន់តំណែងជាប្រមុខយោធា នៅពេលមីយ៉ាន់ម៉ាបានផ្លាស់ប្តូរទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងឆ្នាំ ២០១១ បន្ទាប់ពីការគ្រប់គ្រងយោធាអស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ ប៉ុន្តែលោកនៅតែយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការរក្សាអំណាចរបស់កងទ័ពដដែល។

ឥទ្ធិពលនយោបាយ និង វត្តមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមរបស់លោកបានកើនឡើង នៅពេលដែលគណបក្សសាមគ្គីភាព និង អភិវឌ្ឍន៍សហភាពគាំទ្រដោយយោធាបានដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាល។

នៅឆ្នាំ ២០១៦ នៅពេលគណបក្សសម្ព័ន្ធភាពជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ (NLD) របស់លោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជីបានឡើងកាន់អំណាចគាត់ហាក់ដូចជាសម្របខ្លួនទៅនឹងការផ្លាស់ប្តូរដោយធ្វើការនិងបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍សាធារណៈជាមួយលោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជី។

ទោះបីជាមានការផ្លាស់ប្តូរក៏ដោយក៏លោកបានធានាថាកងទ័ពតាវរៈបានបន្តកាន់កាប់អាសនៈសភាចំនួន ២៥% និងផលប័ត្រសំខាន់ៗទាក់ទងនឹងសន្តិសុខស្របពេលដែលប្រឆាំងនឹងការប៉ុនប៉ងរបស់គណបក្សសម្ព័ន្ធភាពជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្ (NLD) ក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង កំណត់អំណាចយោធា។

នៅឆ្នាំ ២០១៦ និងឆ្នាំ ២០១៧ យោធាបានបង្កើនការបង្ក្រាបទៅលើជនជាតិភាគតិចរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នៅរដ្ឋរ៉ាក់ឃីន ភាគខាងជើងដែលបណ្តាលឱ្យជនមូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ាជាច្រើនភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។

មេបញ្ជាការយោធាត្រូវបានថ្កោលទោសជាអន្តរជាតិ ចំពោះការចោទប្រកាន់អំពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ហើយនៅខែសីហា ឆ្នាំ ២០១៨ ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ បាននិយាយថា“ ឧត្តមសេនីយ៍យោធាកំពូល ៗ របស់មីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងនោះមានអគ្គមេបញ្ជាការឧត្តមសេនីយ Min Aung Hlaing ត្រូវតែស៊ើបអង្កេត និង កាត់ទោសពីបទប្រល័យពូជសាសន៍។ នៅភាគខាងជើងនៃរដ្ឋរ៉ាឃីន ក៏ដូចជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ និង ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម នៅរដ្ឋ រ៉ាឃីន កាឈិន និង រដ្ឋ​ សាន។

បន្ទាប់ពីសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រុមប្រឹក្សានេះ ក្រុមហ៊ុនហ្វេសប៊ុកបានលុបគណនីរបស់អគ្គមេបញ្ជាការឧត្តមសេនីយ Min Aung Hlaing រួមជាមួយបុគ្គល និង អង្គការដទៃទៀតដែលខ្លួនបាននិយាយថាបានប្រព្រឹត្ត ឬ បើកការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងប្រទេសនេះ។

សហរដ្ឋអាមេរិកបានដាក់ទណ្ឌកម្មគាត់ចំនួនពីរ ទៅលើមេដឹកនាំយោធារូបនេះ នៅឆ្នាំ ២០១៩ ចំពោះតួនាទីដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់របស់គាត់នៅក្នុង “ការបោសសំអាតជនជាតិភាគតិច” និង ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ហើយនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២០ ចក្រភពអង់គ្លេសក៏បានដាក់ទណ្ឌកម្មលើគាត់ផងដែរ។

ការដណ្តើមអំណាច

យោងតាមតួលេខផ្លូវការ ការបោះឆ្នោតខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០ បានទទួលជ័យជម្នះយ៉ាងភ្លូកទឹកភ្លូកដីសម្រាប់គណបក្ស NLD ប៉ុន្តែក្នុងប៉ុន្មានខែបន្តបន្ទាប់ទៀតគណបក្សយោធា និង កងទ័ពដែលគាំទ្រដោយគណបក្សប្រឆាំងបានជំទាស់នឹងលទ្ធផលនេះម្តងហើយម្តងទៀត។

គណបក្សប្រឆាំងដែលគាំទ្រដោយយោធា បានធ្វើការចោទប្រកាន់អំពីការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត។ ការអះអាងទាំងនោះត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយគណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោតមុនពេលប្រជុំសភាដែលបានគ្រោងទុកនៅថ្ងៃទី ១ ខែកុម្ភៈដើម្បីបញ្ជាក់ពីរដ្ឋាភិបាលថ្មី។

ការរំពឹងទុកនៃការធ្វើរដ្ឋប្រហារបានកើតឡើងចំពេលមានការប្រឈមមុខគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាល និង កងកំលាំងប្រដាប់អាវុធ។ នៅថ្ងៃទី ២៧ ខែមករា អគ្គមេបញ្ជាការឧត្តមសេនីយ Min Aung Hlaing បានព្រមានថា“ រដ្ឋធម្មនុញ្ញនឹងត្រូវលុបចោល បើមិនអនុវត្តតាម” ដោយដកស្រង់ឧទាហរណ៍នៃរដ្ឋប្រហារយោធាកាលពីឆ្នាំ ១៩៦២ និង ១៩៨៨។

ការិយាល័យរបស់លោកហាក់ដូចជាផ្លាស់ប្តូរជំហរនេះវិញនៅថ្ងៃទី ៣០ ខែមករាដោយនិយាយថាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបានបកស្រាយពាក្យមន្រ្តីយោធាខុសអំពីការលុបចោលរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។

ទោះយ៉ាងណានៅព្រឹកថ្ងៃទី ១ ខែកុម្ភះកងទ័ពបានឃុំខ្លួនទីប្រឹក្សារដ្ឋលោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជី ប្រធានាធិបតី Win Myint និង មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ដទៃទៀតហើយប្រកាសដា់ក់ប្រទេសអោយស្ថិតក្នុគ្រាអាសន្នពេញមួយឆ្នាំ។

លោកឧត្តមសេនីយ Min Aung Hlaing បានកាន់កាប់អំណាចរដ្ឋទាំងអស់សម្រាប់រយៈពេលនេះក្នុងសមត្ថភាពរបស់គាត់ជាអគ្គមេបញ្ជាការហើយបានផ្តល់អាទិភាពភ្លាមៗចំពោះភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោត។

ការប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិនិងសន្តិសុខដែលដឹកនាំដោយលោកបាននិយាយថាខ្លួននឹងធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើការអះអាងអំពីការបន្លំ និង រៀបចំការបោះឆ្នោតថ្មីដែលធ្វើឱ្យគណបក្ស NLD ទទួលបានជ័យជំនះ។

លោក Min Aung Hlaing កំពុងត្រូវបានចុះចេញពីតំណែងជាអគ្គមេបញ្ជាការបន្ទាប់ពីឈានដល់អាយុចូលនិវត្តន៍អាយុ ៦៥ ឆ្នាំកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំនេះ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះបានផ្តល់អំណាចដល់ខ្លួនឯងយ៉ាងហោចណាស់មួយឆ្នាំទៀត ហើយអាចនឹងមានរយៈពេលយូរជាងនេះជាមួយនឹងការវិលត្រឡប់របស់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាយ៉ាងច្បាស់ទៅនឹងការគ្រប់គ្រងយោធា។ នៅពេលមីយ៉ាន់ម៉ាប្រឈមនឹងអនាគតមិនប្រាកដប្រជាមួយជាមួយនឹងស្ថានភាពអាសន្នលោកបានពង្រឹងអំណាចនិងទទួលបន្ទុកប្រទេស។