ប្រវត្តិមហាសេដ្ឋីដែកថែប និង សប្បុរសជនដ៏អស្ចារ្យរបស់អាមេរិក លោក Andrew Carnegie

លោក Andrew Carnegie ជាអ្នកឧស្សាហកម្មអាមេរិកដើមកំណើតស្កុតឡេន ដែលដឹកនាំការពង្រីកឧស្សាហកម្មដែកថែបអាមេរិកយ៉ាងច្រើននៅចុងសតវត្សរ៍ទី ១៩ ។ គាត់ក៏ជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមសប្បុរសជនដ៏សំខាន់បំផុតនៃយុគសម័យរបស់គាត់។

តើAndrew Carnegie ជាអ្នកណា?

បន្ទាប់ពីផ្លាស់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកពីស្កុតឡេនលោក Andrew Carnegie បានធ្វើការងារផ្លូវដែកជាបន្តបន្ទាប់។ នៅឆ្នាំ ១៨៨៩ លោកជាម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន Carnegie Steel Corporation ដែលជាក្រុមហ៊ុនធំជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក។

នៅឆ្នាំ ១៩០១ គាត់បានលក់អាជីវកម្មរបស់គាត់ហើយបានលះបង់ពេលវេលារបស់គាត់ដើម្បីពង្រីកការងារសប្បុរសធម៌របស់គាត់រួមទាំងការបង្កើតសាកលវិទ្យាល័យ Carnegie-Mellon ក្នុងឆ្នាំ ១៩០៤ ។

ជីវិតកុមារភាព

លោក Andrew Carnegie កើតនៅថ្ងៃទី ២៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៨៣៥ នៅ Dunfermline ទីក្រុង Fife ប្រទេសស្កុតឡេន។ ទោះបីជាគាត់មានការអប់រំជាផ្លូវការបានតិចតួចក៏ដោយ ក៏លោក Carnegie ធំឡើងនៅក្នុងគ្រួសារដែលជឿលើសារៈសំខាន់នៃការសៀវភៅ និង ការសិក្សា។ កូនប្រុសរបស់អ្នកតម្បាញCarnegie បានធំឡើងក្លាយជាអ្នកជំនួញមានជាងគេបំផុតនៅអាមេរិក។

នៅអាយុ ១៣ឆ្នាំ ក្នុងឆ្នាំ ១៨៤៨ Andrew Carnegie បានមកដល់សហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់។ ពួកគេបានតាំងទីលំនៅនៅ Allegheny រដ្ឋ Pennsylvania ហើយ Carnegie បានទៅធ្វើការនៅក្នុងរោងចក្រដោយរកចំណូលបាន ១,២០ ដុល្លារក្នុងមួយសប្តាហ៍។

នៅរយះពេលមួយឆ្នាំក្រោយ គាត់បានរកការងារធ្វើជាអ្នកនាំសារទូរលេខ។ ដោយសង្ឃឹមថានឹងបង្កើនអាជីពរបស់គាត់ ដោយគាត់បានផ្លាស់ប្តូរទៅជាប្រតិបត្តិករទូរគមនាគមន៍នៅឆ្នាំ ១៨៥១។

បន្ទាប់មកគាត់បានទទួលការងារនៅផ្លូវដែករដ្ឋPennsylvania ក្នុងឆ្នាំ ១៨៥៣។ គាត់បានធ្វើការជាជំនួយការ និង ទូរលេខអោយលោក ថូម៉ាស ស្កត់ ដែលជាមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ម្នាក់នៃគម្រោងផ្លូវដែក។ តាមរយៈបទពិសោធន៍នេះ គាត់បានរៀនអំពីឧស្សាហកម្មផ្លូវដែក និង អំពីមុខជំនួញទូទៅ។ បីឆ្នាំក្រោយមក Carnegie គីត្រូវបានតំឡើងឋានៈជាអគ្គនាយក។

សេដ្ឋីដែកថែប

ខណៈពេលកំពុងធ្វើការឱ្យក្រុមហ៊ុនផ្លូវដែក Carnegie បានចាប់ផ្តើមធ្វើការវិនិយោគ។ គាត់បានធ្វើការជ្រើសរើសដ៏ឈ្លាសវៃជាច្រើនហើយបានរកឃើញថាការវិនិយោគរបស់គាត់ជាពិសេសការវិនិយោគទៅលើប្រេងបាននាំមកនូវផលចំណេញច្រើនដល់គាត់។ ហើយគាត់បានចាកចេញពីក្រុមហ៊ុនផ្លូវដែកក្នុងឆ្នាំ ១៨៦៥ ដើម្បីផ្តោតលើផលប្រយោជន៍អាជីវកម្មផ្សេងទៀតរបស់គាត់រួមទាំងក្រុមហ៊ុនKeystone Bridge។

នៅទសវត្សរ៍បន្ទាប់ភាគច្រើននៃពេលវេលារបស់ Carnegie ត្រូវបានត្រូវបានផ្តោតសំខាន់ទៅដល់លើឧស្សាហកម្មដែកថែប។ ហើយអាជីវកម្មរបស់គាត់ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាក្រុមហ៊ុនដែកថែបCarnegieបានធ្វើបដិវត្តផលិតកម្មដែកថែបនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។

លោក Carnegie បានសាងសង់រុក្ខជាតិនៅទូទាំងប្រទេសដោយប្រើបច្ចេកវិទ្យា និង វិធីសាស្ត្រដែលធ្វើឱ្យការផលិតដែកមានភាពងាយស្រួល លឿន និង ផលិតភាពជាងមុន។ សម្រាប់គ្រប់ជំហាននៃដំណើរការគាត់ជាម្ចាស់អ្វីដែលគាត់ត្រូវការគឺវត្ថុធាតុដើម នាវា និង ផ្លូវដែក សម្រាប់ដឹកជញ្ជូនទំនិញ និង សូម្បីតែវាលធ្យូងថ្មដើម្បីបញ្ឆេះឡចំហាយដែក។

យុទ្ធសាស្ត្រចាប់ផ្តើមដល់ទីបញ្ចប់នេះបានជួយ Carnegie ក្លាយជាកម្លាំងលេចធ្លោនៅក្នុងឧស្សាហកម្មនិងជាបុរសមានទ្រព្យស្តុកស្តម្ភបំផុត។ វាក៏បានធ្វើឱ្យគាត់ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាអ្នកសាងសង់ម្នាក់របស់អាមេរិចដោយសារអាជីវកម្មរបស់គាត់បានជួយជំរុញសេដ្ឋកិច្ចនិងធ្វើឱ្យប្រទេសជាតិក្លាយជាអ្វីដែលសព្វថ្ងៃនេះ។ នៅឆ្នាំ ១៨៨៩ សាជីវកម្មដែកថែបខាណេហ្គីគឺជាក្រុមហ៊ុនធំជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក។

យុទ្ធសាស្ត្រចាប់ផ្តើមដល់ទីបញ្ចប់នេះបានជួយ Carnegie ក្លាយជាកម្លាំងលេចធ្លោនៅក្នុងឧស្សាហកម្ម និង ជាបុរសមានទ្រព្យស្តុកស្តម្ភបំផុត។ វាក៏បានធ្វើឱ្យគាត់ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាអ្នកសាងសង់ម្នាក់របស់អាមេរិចដោយសារអាជីវកម្មរបស់គាត់បានជួយជំរុញសេដ្ឋកិច្ច និង ធ្វើឱ្យប្រទេសជាតិក្លាយជាអ្វីដែលមានសព្វថ្ងៃនេះ។ នៅឆ្នាំ ១៨៨៩ សាជីវកម្មដែកថែបCarnegieគឺជាក្រុមហ៊ុនធំជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក។

ស្នេហាលើមនុស្សជាតិ

នៅឆ្នាំ ១៩០១ លោក Carnegie គីបានធ្វើការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងជីវិតរបស់គាត់។ ដោយគាត់បានលក់ជំនួញរបស់គាត់ទៅសាជីវកម្មដែកថែបនៅសហរដ្ឋអាមេរិកដែលចាប់ផ្តើមដោយអ្នកហិរញ្ញវត្ថុដ៏ឆ្នើម J.P. Morgan។ ការលក់នេះធ្វើឱ្យគាត់ទទួលបានប្រាក់ជាង ២០០ លានដុល្លារ។

នៅអាយុ ៦៥ ឆ្នាំ Carnegie បានសំរេចចិត្តចំណាយពេលនៅសេសសល់របស់គាត់ ដើម្បីជួយអ្នកដទៃ។ ខណៈពេលដែលគាត់បានចាប់ផ្តើមការងារសប្បុរសធម៌របស់គាត់ជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកដោយការកសាងបណ្ណាល័យ និង ការបរិច្ចាគផ្សេងៗ ហើយលោក Carnegie បានពង្រីកកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់គាត់ក្នុងការងារមនុស្សធម៌នៅដើមសតវត្សរ៍ទី ២០។

• លោក Carnegie ដែលជាអ្នកចូលចិត្តអានពេញមួយជីវិតរបស់គាត់ ដូច្នេះលោកបានបរិច្ចាគថវិកាប្រមាណ ៥ លានដុល្លារដល់បណ្ណាល័យសាធារណៈញូវយ៉កដើម្បីឱ្យបណ្ណាល័យអាចបើកសាខាជាច្រើននៅឆ្នាំ ១៩០១។

• លោក Carnegie បានលះបង់ដើម្បីការរៀនសូត្ ដោយរគាត់បានបង្កើតវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាCarnegie នៅទីក្រុងPittsburgh ដែលឥឡូវត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាសាកលវិទ្យាល័យCarnegie-Mellonនៅឆ្នាំ ១៩០៤ ។
• នៅមួយឆ្នាំក្រោយគាត់បានបង្កើតមូលនិធិCarnegie សម្រាប់ការពង្រីកបច្ចេកទេសជឿនលឿននៃការបង្រៀននៅឆ្នាំ ១៩០៥។
• ដោយមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងចំពោះសន្តិភាពលោកបានបង្កើតកម្មវិធីដណ្តើមពានរង្វាន់សម្រាប់សន្តិភាពអន្តរជាតិក្នុងឆ្នាំ ១៩១០។
• គាត់បានបរិច្ចាគជាច្រើនទៀតហើយគេនិយាយថាបណ្ណាល័យជាង ២.៨០០ ត្រូវបានបើកដោយមានការគាំទ្រពីគាត់។

ក្រៅពីការរកស៊ី និង ផលប្រយោជន៍សប្បុរសរបស់គាត់ Carnegie ចូលចិត្តការធ្វើដំណើរ ការជួបជុំ និង រីករាយជាមួយឥស្សរជនជួរមុខនៅក្នុងវិស័យជាផ្សេងទៀត។ គាត់ក៏ជាមិត្តភក្តិជាមួយ Matthew Arnold, Mark Twain, William Gladstone និង Theodore Rooseveltផងដែរ។

លោក Carnegie ក៏បានសរសេរសៀវភៅជាច្រើន និង អត្ថបទជាច្រើនផងដែរ។ អត្ថបទ“ ទ្រព្យសម្បត្តិ Wealth” ឆ្នាំ ១៨៨៩ របស់គាត់បានគូសបញ្ជាក់ទស្សនៈរបស់គាត់ថាអ្នកដែលមានទ្រព្យសម្បត្ដិត្រូវតែមានទំនួលខុសត្រូវខាងសង្គម និង ប្រើប្រាស់ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពួកគេ ដើម្បីជួយអ្នកដទៃ។ ក្រោយមកសៀវភៅនេះត្រូវបានបោះពុម្ពជាសៀវភៅ«The Gospel of Wealth» ឆ្នាំ ១៩០០។

លោក Andrew Carnegie បានទទួលមរណភាពនៅថ្ងៃទី ១១ ខែសីហា ឆ្នាំ ១៩១៩ នៅទីក្រុង Lenox រដ្ឋម៉ាសាឈូសេត សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងជន្មាយុ៨៣ឆ្នាំ។