សកម្មជនវ័យក្នេងដ៏ល្បីល្បាញក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ កុមារី Greta Thunberg

Greta Thunberg គឺជាសកម្មជនយុវជនជនជាតិស៊ុយអែតដែលបានទទួលការទទួលស្គាល់ទូទាំងពិភពលោកចំពោះការខិតខំរបស់នាងដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។

Greta Thunberg ជានរណា?

Greta Thunberg គឺជាសកម្មជនយុវជនអាកាសធាតុស៊ុយអែតដែលបានធ្វើឱ្យចលនាអន្តរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ២០១៨ ។ សូមអរគុណដល់បណ្តាញសង្គមសកម្មភាពរបស់នាងបានរីករាលដាល និង ជះឥទ្ធិពលដល់យុវវ័យរាប់លាននាក់នៅទូទាំងពិភពលោកក្នុងការរៀបចំ និង តវ៉ា។

ការបើកដំណើរការ “ថ្ងៃសុក្រសម្រាប់អនាគត Friday For Future” កុមារី Thunberg និង យុវជនដែលមានការព្រួយបារម្ភដទៃទៀតនៅទូទាំងទ្វីបអឺរ៉ុបបានបន្តដាក់សម្ពាធមេដឹកនាំ និង សមាជិកសភាឱ្យធ្វើសកម្មភាពលើការប្រែប្រួលអាកាសធាតុតាមរយៈការដើរជាប្រចាំរបស់ពួកគេ។

Thunberg ក៏បានធ្វើដំណើរជុំវិញពិភពលោកជួបជាមួយមេដឹកនាំពិភពលោកនានា និង បានថ្លែងនៅឯសន្និបាតដើម្បីទាមទារដំណោះស្រាយអាកាសធាតុ និង ការផ្តល់កិច្ចព្រមព្រៀងដល់កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស។ ថ្មីៗនេះត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថាមានជំងឺAsperger សកម្មជនជាច្រើនបានធ្វើការចែករំលែកទស្សនៈរបស់នាងជាសាធារណៈអំពីភាពមិនប្រក្រតីរបស់នាងដោយសំដៅទៅលើវាថាជា “មហាអំណាច” របស់នាង។

Thunberg ត្រូវបានគេតែងតាំង និង ប្រគល់សម្រាប់ពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពនៅខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ ហើយប៉ុន្មានខែក្រោយមកនាងបានក្លាយជាបុគ្គលក្មេងជាងគេដែលមិនធ្លាប់មានជាកិត្តិយសរបស់កម្មវីធី «បុគ្គលឆ្នើមប្រចាំឆ្នាំ Time of Person of the Year»។

ជីវិតក្នុងកុមារភាព

Thunberg កើតនៅថ្ងៃទី ៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៣ នៅទីក្រុងស្តុកខុល ប្រទេសស៊ុយអែត។ Thunberg បានចាប់ផ្តើមសកម្មភាពអាកាសធាតុរបស់នាងនៅអាយុ ១៥ ឆ្នាំ។ Thunberg បានកើត និង ធំឡើងនៅក្នុងគ្រួសារជាអ្នកសិល្បៈ។

ម្តាយរបស់នាងឈ្មោះ Malena Ernman គឺជាអ្នកចំរៀងល្ខោនអូប៉េរ៉ា ហើយឪពុករបស់នាងឈ្មោះ Svante Thunberg គឺជាតារាសម្តែង។ នាងមានប្អូនស្រីម្នាក់ឈ្មោះ Beata ដែលជាតារាចម្រៀងដ៏មានប្រជាប្រិយភាពនៅក្នុងប្រទេសស៊ុយអែត។ ដូចបងស្រីរបស់នាង Beata បានបើកចំហអំពីបញ្ហាប្រឈមផ្ទាល់ខ្លួនរបស់នាងក្នុងការដោះស្រាយភាពមិនប្រក្រតីដូចជា ADHD និង OCD ។ កត្តាទាំងពីរនេះបណ្តាលមកពីបញ្ហានៅផ្នែកខាងមុខខួរក្បាល ប៉ុន្តែ ADHD គឺបណ្តាលមកពីការចុះខ្សោយសកម្មភាព ដោយសារជាតិ dopamine និង norepinephrine មិនគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងខួរក្បាល និង OCD គឺបណ្តាលមកពីការប្រើកម្លាំងច្រើនពេក (សារជាតិ serotonin ច្រើនពេក)។

សកម្មភាពទៅនឹងបញ្ហាអាកាសធាតុ

Thunberg ទើបតែមានអាយុ ៨ ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះនៅពេលនាងបានដឹងអំពីវិបត្តិអាកាសធាតុ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកនាងបានប្រឹងប្រែងកាត់បន្ថយការបញ្ចេញជាតិកាបូន ដោយធ្វើការដើរ មិនជិះហោះ និង ក្លាយជាអ្នកញ៉ាំបន្លែ ហើយសកម្មភាពរបស់នាងបានជះឥទ្ធិពលដល់គ្រួសាររបស់នាងឱ្យធ្វើដូចគ្នានេះដែរ។

ក្នុងនាមនាងជាជាប្រមុខនៃចលនាយុវជនអាកាសធាតុ នាង Thunberg ត្រូវបានគេអញ្ជើញឱ្យទៅថ្លែងសុន្ទរកថានៅឯការប្រមូលផ្តុំជាច្រើន រួមទាំងការជួបជុំគ្នានៅទីក្រុងស្តុកខុល ទីក្រុងឡុង និង ប៊្រុចសែល។ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៨ នាងត្រូវបានអញ្ជើញសម្ដែងសុន្ទរកថារបស់នាងនៅឯអង្គការសហប្រជាជាតិថែមទៀតផង។

នាងបានថ្លែងនៅឯកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះថា «អ្នកមិនទាន់មានភាពចាស់ទុំគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីប្រាប់វាដូចនោះទេ” ។ សូម្បីតែបន្ទុកនោះអ្នកទុកឱ្យយើងជាកុមារ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនខ្វល់ពីការប្រជាប្រិយភាពទេ។ តែខ្ញុំខ្វល់អំពីយុត្តិធម៌លើអាកាសធាតុ និង ភពផែនដីដែលរស់នៅ»។

ក្នុងឪកាសដែលនាងត្រូវបានអញ្ជើញឱ្យថ្លែងនៅឯកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីសកម្មភាពអាកាសធាតុរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅទីក្រុងញូវយ៉ក ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៩ នាង Thunberg បានធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់មហាសមុទ្រអាត្លង់ទិកតាមទូក ដែលបញ្ចេញឧស្ម័នសូន្យ ដោយអមដំណើរដោយឪពុករបស់នាង និង នាវិកគាំទ្រនាង។

នាងបានចំណាយពេលតែជាង ២ សប្តាហ៍លើទូកនេះ ទើបបានទៅដល់ទីក្រុងញូវយ៉ក នៅថ្ងៃទី ២៨ ខែសីហា ហើយពីទីនោះនាង Thunberg បានទៅជួបជាមួយប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់អូបាម៉ា ហើយក្រោយមកបាននិយាយនៅចំពោះមុខគណៈកម្មាធិការកិច្ចការបរទេសនៃសភា និង គណៈកម្មាធិការជ្រើសរើសផ្ទះ នៅវ៉ាស៊ីនតោនឌីស៊ី នៅថ្ងៃទី ១៨ ខែកញ្ញា។

ដោយដឹងអំពីស្ទីលនិយាយមិនច្បាស់របស់នាង Thunberg បាននិយាយនៅចំពោះមុខគណៈកម្មាធិការនានា ហើយផ្ទុយទៅវិញបានជំរុញរបាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយនាងបាននិយាយថា «ខ្ញុំមិនចង់អោយអ្នកស្តាប់ខ្ញុំទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំចង់អោយអ្នកស្តាប់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រវិញ»។

ពីរថ្ងៃក្រោយមកនៅថ្ងៃទី ២០ ខែកញ្ញា នាង Thunber បានដើរជាមួយក្រុមបាតុកររាប់លាននាក់នៅទីក្រុងញូវយ៉ក ដើម្បីទាមទារឱ្យមានសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នៅឯការធ្វើកូដកម្មអាកាសធាតុសកលទីក្រុងញូវយ៉ក។ បាតុកម្មនេះបានក្លាយជាបាតុកម្មអាកាសធាតុធំជាងគេបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រដែលមានប្រជាជនសរុបចំនួន ៤ លាននាក់បានដើរក្បួនទូទាំងពិភពលោក។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់នាងបាននិយាយនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលយុវជនអង្គការសហប្រជាជាតិពីបញ្ហាអាកាសធាតុនេះបន្ថែមទៀត។

ថ្វីត្បិតតែភ្នែករបស់ពិភពលោកស្ថិតនៅលើសកម្មជនវ័យជំទង់រួចទៅហើយក្តី ប៉ុន្តែសុន្ទរកថារបស់នាងនៅថ្ងៃទី ២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីសកម្មភាពអាកាសធាតុរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបាននាំមកនូវព័ត៌មានសំខាន់ៗ។ ថ្លែងនៅចំពោះមុខមេដឹកនាំសមាជិកសភា និង អគ្គលេខាធិការAntonio Guterres នាង Thunberg បានថ្លែងសុន្ទរកថាយ៉ាងក្រអឺតក្រទមជាមួយសុន្ទរកថាមួយដែលគួរឱ្យស្អប់ខ្ពើមបំផុតរបស់នាង។

«អ្នកបានលួចក្តីសុបិន្តរបស់ខ្ញុំ និង កុមារភាពរបស់ខ្ញុំដោយពាក្យទទេរបស់អ្នក។ ហើយខ្ញុំជាមនុស្សសំណាងម្នាក់។ មនុស្សកំពុងរងទុក្ខ មនុស្សកំពុងស្លាប់។ ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីទាំងមូលកំពុងដួលរលំ យើងកំពុងចាប់ផ្តើមនៃការផុតពូជដ៏ធំមួយ ហើយអ្វីដែលអ្នកអាចនិយាយបានគឺរឿងលុយ និង រឿងនិទាននៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច តែប៉ុណ្ណោះ។»