នាង Malala Yousafzai បានក្លាយជាអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីការអប់រំដែលទទួលបានរង្វាន់ណូប៊ែលសន្តិភាពទាំងវ័យក្មេង

កាលពីក្មេង Malala Yousafzai បានប្រឆាំងនឹងក្រុមតាលីបង់នៅក្នុងប្រទេសប៉ាគីស្ថាន ហើយបានទាមទារឱ្យក្មេងស្រី ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យទទួលបានការអប់រំ។ នាងត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងតាលីបានបាញ់ចំក្បាលកាលពីឆ្នាំ ២០១២ ប៉ុន្តែបានរួចជីវិត។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ នាងបានក្លាយជាមនុស្សក្មេងជាងគេដែលទទួលបានពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព។

តើម៉ាឡាឡាយូស្សាហ្សាយជានរណា?

Malala Yousafzai គឺជាអ្នកតស៊ូមតិផ្នែកអប់រំក្នុងប្រទេសប៉ាគីស្ថាន ដែលមានអាយុត្រឹមតែ ១៧ឆ្នាំ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ នឹងបានក្លាយជាមនុស្សក្មេងជាងគេក្នុងការឈ្នះរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព បន្ទាប់ពីបានរួចផុតពីការប៉ុនប៉ងធ្វើមនុស្សឃាតដោយពួកសកម្មប្រយុទ្ធតាលីបង់។ នាង Yousafzai បានក្លាយជាអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីការអប់រំរបស់ក្មេងស្រី នៅពេលនាងខ្លួនឯងនៅក្មេងដែលជាហេតុធ្វើឱ្យក្រុមតាលីបង់ចេញសេចក្តីប្រកាសគំរាមសម្លាប់លើរូបនាង។

នៅថ្ងៃទី ៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ខ្មាន់កាំភ្លើងម្នាក់បានបាញ់សម្លាប់នាង Yousafzai នៅពេលដែលនាងកំពុងធ្វើដំណើរចេញពីសាលាត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។ ហើយការសម្លាប់នេះគឺត្រូវបានបរាជ័យ ហើយនាងបានរួចផុតពីផ្លូវមច្ចុរាជ ហើយបន្តរស់រានមានជីវិត ហើយនាងក៏បានបន្តនិយាយពីសារសំខាន់នៃការអប់រំដដែល។

ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ នាងបានថ្លែងសុន្ទរកថាទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិ និង បានបោះពុម្ពសៀវភៅដំបូងរបស់នាងគឺ«ខ្ញុំគឺជាម៉ាឡាឡា, I Am Malala»នៅក្នុងឆ្នាំនេះផងដែរ។

ជីវិតក្នុងវ័យក្មេង

នាង Malala Yousafzai កើតនៅថ្ងៃទី ១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៧ នៅ Ming Mingora ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន ដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ Swat Valley របស់ប្រទេសនេះ។

ក្នុងរយៈពេលពីរ បីឆ្នាំដំបូងនៃជីវិតរបស់នាង ស្រុកកំណើតរបស់ Malala Yousafzai នៅតែជាកន្លែងទេសចរណ៍ដ៏ពេញនិយម ដែលមានជនបរទេស និង អ្នកទេសចរណ៍ក្នុងស្រុកជាច្រើនបានទៅទស្សនា។ អ្វីដែលពិសេសជាងនេះទៅទៀត ហើយត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាកន្លែងដ៏អស្ចារ្យមួយសម្រាប់ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យរដូវក្តៅ។ ប៉ុន្តែអ្វីគ្រប់យ៉ាងត្រូវបានប្រែប្រួល បន្ទាប់ពីតំបន់នេះត្រូវបានពួកសកម្មប្រយុទ្ធតាលី ចូលលុកលុយ និង បានព្យាយាមកាន់កាប់ គ្រប់គ្រង់នៅក្នុងតំបន់នេះ។

សកម្មជនអប់រំ

Yousafzai បានចូលរៀននៅសាលាមួយដែលឪពុករបស់នាងដែលជាអ្នកអប់រំឈ្មោះ Ziauddin Yousafzai ដែលអ្នកបានបង្កើតសាលាមួយនេះឡើង។ បន្ទាប់ពីក្រុមតាលីបង់បានចាប់ផ្តើមវាយប្រហារសាលារៀនរបស់ក្មេងស្រី នៅ Swat នាង Yousafzai បានថ្លែងសុន្ទរកថានៅ Peshawar ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន កាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំ២០០៨ ចំណងជើងនៃការនិយាយរបស់នាងគឺ “តើពួកតាលីបង់ហ៊ានដកសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ខ្ញុំទៅការអប់រំយ៉ាងដូចម្តេច?”

នៅដើមឆ្នាំ ២០០៩ នៅពេលនាងមានអាយុ ១១ ឆ្នាំនាង Yousafzai បានចាប់ផ្តើមសរសេរប្លក់សម្រាប់សារពត៌មាន BBC អំពីការរស់នៅក្រោមការគំរាមកំហែងរបស់ពួកតាលីបង់ ដើម្បីបដិសេធការមិនអោយតម្លៃលើសិទ្ធក្នុងការអប់រំរបស់នាង។ ដើម្បីលាក់បាំងអត្តសញ្ញាណនាងបានប្រើឈ្មោះ ហ្គុលម៉ាកៃ ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណានាងត្រូវបានគេបង្ហាញឱ្យដឹងថាជាអ្នកសរសេរប្លក់របស់BBCនៅក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំនោះដែរ។

ជាមួយនឹងវេទិកាសាធារណៈដែលកំពុងកើនឡើង Yousafzai បានបន្តនិយាយអំពីសិទ្ធិរបស់នាង និង សិទ្ធិរបស់ស្ត្រីទាំងអស់ចំពោះការអប់រំ។ សកម្មភាពរបស់នាងបានធ្វើឱ្យមានការតែងតាំងជាបេក្ខភាពសម្រាប់ពានរង្វាន់កុមារអន្តរជាតិនៅឆ្នាំ ២០១១ ហើយនៅក្នុងឆ្នាំដដែលនេះ នាងទទួលបានរង្វាន់សន្តិភាពយុវជនជាតិប៉ាគីស្ថានថែមទៀតផង។

Yousafzai និង ក្រុមគ្រួសាររបស់នាងបានដឹងថាពួកសកម្មប្រយុទ្ធតាលីបង់បានចេញសេចក្តីប្រកាសគំរាមសម្លាប់ដល់រូបនាង ដោយសារតែសកម្មភាពរបស់នាង។ ទោះបីជានាង Yousafzai មានការភ័យខ្លាចចំពោះសុវត្ថិភាពរបស់ឪពុកនាង ដែលជាសកម្មជនប្រឆាំងតាលីបង់ក៏ដោយ នាង និង ក្រុមគ្រួសាររបស់នាងមានអារម្មណ៍ថាក្រុមជ្រុលនិយមនឹងមិនធ្វើបាបកុមារនោះទេ។

ការបាញ់ធ្វើឃាតដោយពួកតាលីបង់

នៅថ្ងៃទី ៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ នៅពេលដែល Yousafzai អាយុ ១៥ ឆ្នាំកំពុងជិះឡានក្រុងជាមួយមិត្តភក្តិនៅតាមផ្លូវពេលចេញពីសាលារៀន នៅពេលនោះមានខ្មាន់កាំភ្លើងពាក់ម៉ាស់ម្នាក់បានឡើងជិះឡានក្រុងហើយបានទាមទារអោយដឹងថាក្មេងស្រីនោះឈ្មោះYousafzai។ នៅពេលដែលមិត្តភក្តិរបស់នាងមើលឆ្ពោះទៅរក Yousafzai ទីតាំងរបស់នាងត្រូវបានគេផ្តល់ឱ្យទៅឆ្ងាយ។

ខ្មាន់កាំភ្លើងបានបាញ់មកលើនាងដោយបាញ់ចំទៅលើម៉ាឡាឡានៅផ្នែកខាងឆ្វេងនៃក្បាលរបស់នាង។ បន្ទាប់មកគ្រាប់កាំភ្លើងបានធ្លុះទៅករបស់នាង។ ចំណែកក្មេងស្រី ២ នាក់ផ្សេងទៀតបានរងរបួសផងដែរនៅក្នុងការវាយប្រហារនេះ។

ការបាញ់ប្រហារនេះបានធ្វើឱ្យនាង Yousafzai ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដូច្នេះនាងត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យយោធានៅ Peshawar។ ផ្នែកមួយនៃលលាដ៍ក្បាលរបស់នាងត្រូវបានយកចេញ ដើម្បីព្យាបាលខួរក្បាលហើមរបស់នាង និង កាត់បន្ថយសម្ពាធដែលអាចសង្កត់ទៅលើផ្នែកកណ្ដាលនៃខួរក្បាលរបស់នាង ដែលជាកន្លែងសំខាន់ជាងគេ។ ដើម្បីទទួលបានការថែទាំបន្ថែមនាងត្រូវបានផ្ទេរទៅទីក្រុង Birmingham ប្រទេសអង់គ្លេស ក្នុងការថែទាំ និង ព្យាបាលបន្ត។

នៅពេលដែលនាងនៅចក្រភពអង់គ្លេស នាងត្រូវបានគេគ្រប់គ្រងពីភាពវង្វេងវង្វាន់ផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ ដូច្នេះនាងត្រូវនៅក្នុងស្ថានភាពសន្លប់។ ទោះបីជានាងត្រូវការវះកាត់ច្រើនមុខរួមទាំងការជួសជុលសរសៃប្រសាទមុខដើម្បីជួសជុលផ្នែកខាងឆ្វេងនៃមុខរបស់នាងក៏ដោយក៏នាងមិនមានការខូចខាតខួរក្បាលអ្វីដែរ។ នៅខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ នាងអាចចាប់ផ្តើមចូលរៀននៅក្រុង Birmingham។

ការបាញ់ប្រហារនេះបណ្តាលឱ្យមានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងដល់ Yousafzai ដែលបានបន្តក្នុងអំឡុងពេលនៃការជាសះស្បើយរបស់នាង។ ជាអកុសលតាលីបង់នៅតែចាត់ទុក Yousafzai ជាគោលដៅទោះបី Yousafzai នៅតែជាអ្នកតស៊ូមតិរឹងមាំចំពោះអំណាចនៃការអប់រំក៏ដោយ។

សុន្ទរកថានៅអង្គការសហប្រជាជាតិ

រយៈពេល ៩ ខែបន្ទាប់ពីត្រូវបានបាញ់សម្លាប់ដោយពួកតាលីបង់ Yousafzai បានថ្លែងសុន្ទរកថានៅឯអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងថ្ងៃខួបកំណើតគម្រប់ ១៦ ឆ្នាំរបស់នាង ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣។ Yousafzai បានលើកឡើងពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់នាងទៅលើការអប់រំ និង សិទ្ធិស្ត្រីដោយជំរុញមេដឹកនាំពិភពលោកឱ្យផ្លាស់ប្តូរគោលនយោបាយរបស់ពួកគេ។

បន្ទាប់ពីការវាយប្រហារ Yousafzaiបាននិយាយថា“ ក្រុមភេរវករបានគិតថាពួកគេនឹងផ្លាស់ប្តូរគោលបំណងរបស់យើង ហើយបញ្ឈប់មហិច្ឆតារបស់យើង ប៉ុន្តែគ្មានអ្វីផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងជីវិតរបស់ខ្ញុំទេ លើកលែងតែភាពទន់ខ្សោយ ការភ័យខ្លាច និង ភាពអស់សង្ឃឹមបានស្លាប់។ កម្លាំងអំណាច និង ភាពក្លាហានបានកើតមក” ។

Yousafzaiក៏បានជំរុញឱ្យមានសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងអក្ខរកម្ម ភាពក្រីក្ រនិង អំពើភេរវកម្ម៖

“ ពួកជ្រុលនិយម ហើយពួកគេខ្លាចសៀវភៅ និង ប៊ិច។ អំណាចនៃការអប់រំធ្វើឱ្យពួកគេភ័យខ្លាច។ ពួកគេខ្លាចស្ត្រី … សូមឱ្យយើងរើសយកសៀវភៅ និង ប៊ិចរបស់យើង។ វាជាអាវុធដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតរបស់យើង”។

ថ្ងៃ Malala

នៅក្នុងសុន្ទរកថាឆ្នាំ ២០១៣ របស់ Yousafzai នៅអង្គការសហប្រជាជាតិអគ្គលេខាធិការលោក បាន គីមូន បានប្រកាសនៅថ្ងៃទី ១២ ខែកក្កដានេះថា ជាថ្ងៃកំណើតរបស់ Yousafzai – ទិវាម៉ាឡាឡា ដើម្បីជាកិត្តិយសដល់សកម្មភាពរបស់មេដឹកនាំវ័យក្មេងដើម្បីធានាការអប់រំសម្រាប់កុមារទាំងអស់។ នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនោះលោកបានគីមូនមានប្រសាសន៍ថា៖

“ ម៉ាឡាឡាបានជ្រើសរើសការប្រារព្ធខួបកំណើតគម្រប់ ១៦ ឆ្នាំរបស់នាងជាមួយពិភពលោក។ ដោយមិនគួរមានកុមារណាម្នាក់ត្រូវស្លាប់ដោយសារតែទៅសាលារៀននោះទេ គ្មានគ្រូដែលខ្លាចការបង្រៀន ឬ ក្មេងមានការភ័យខ្លាចក្នុងការរៀនទេ ដោយពួកយើងអាចផ្លាស់ប្តូររូបភាពទាំងនេះជាមួយគ្នា” ។