ជនជាតិភាគតិចនៅប្រទេសភូមាមានមិនតិចជាង១៣០សហគមន៍ទេ ដូចជាពួកShan ពួកKaren ពួកMon និងពួកKachin។ល។និង។ល។ ពួកគេនិយាយភាសាជាង១០០ខុសៗគ្នា។ ជាទូទៅ ពួកគេកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា តែក៏មានដែរអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម ដូចជាពួកRohingya ដែលរស់នៅតាមបណ្តោយព្រំដែនជាមួយប្រទេសបង់ក្លាដែស និងអ្នកកាន់គ្រិស្តសាសនា ដូចជាពួកKaren ជាដើម។ បើនិយាយពីចំនួនវិញ ពួកជនជាតិភាគតិចទាំងនោះតំណាងមួយភាគបីនៃប្រជាជនទាំង៥២លាននាក់នៃប្រទេស ពោលគឺប្រមាណជាង១៧លាននាក់។
នៅឆ្នាំ១៩៤៧ ឧត្តមសេនីយ៍អុង សាន់ដែលប្រជាជាតិភូមាទាំងមូលចាត់ទុកជាបិតានៃឯករាជ្យ បានយល់ព្រមប្រគល់ស្វ័យភាពរដ្ឋបាលដ៏ធំទូលំទូលាយនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃប្រទេសសហពន្ធន៍មួយទៅឱ្យជនជាតិភាគតិច តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងមួយ ឈ្មោះកិច្ចព្រមព្រៀងPanglong ចុះថ្ងៃទី១២កុម្ភៈឆ្នាំ១៩៤៧។
ក៏ប៉ុន្តែ នៅឆ្នាំ១៩៤៧ដដែលនោះ ស្រាប់តែវីរបុរសជាតិអុង សាន់ត្រូវបានគេធ្វើឃាត។ ក្រោយមក ក្រុមឧត្តមសេនីយ៍ដែលបានឡើងមកក្តាប់អំណាចរដ្ឋបានសម្រេចចិត្តមិនអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងPanglongទៅវិញ។ អ៊ីចឹងហើយបានជានៅឆ្នាំ១៩៤៨ ពោលគឺក្រោយពីភូមាបានទទួលឯករាជ្យពីប្រទេសអង់គ្លេសជាផ្លូវការហើយ ពួកជនជាតិភាគតិចសំខាន់ៗ រួមមានជាអាទិ៍ពួកKaren ពួកShan និងពួកMon បានចាប់អាវុធប្រយុទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងរ៉ង់ហ្គូន(Rangoon)។
គោលដៅ គឺផ្តាច់រដ្ឋរបស់ពួកគេនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនជាមួយប្រទេសចិន ឬនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃចេញពីការត្រួតត្រារបស់រដ្ឋអំណាចភូមា។ ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង ពួកKarenបានបង្កើតចលនាសហភាពជាតិKaren និងបានផ្តើមសង្គ្រាមទ័ពព្រៃប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលនៅរ៉ង់ហ្គូន សង្គ្រាមទ័ពព្រៃដែលមានបន្តរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ។
នៅក្នុងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងនៅក្នុងពិភពលោកសព្វថ្ងៃ ពួកKaren ជាទ័ពព្រៃចាស់ជាងគេបង្អស់ដែលទាមទារផ្តាច់ផ្ទៃដីប្រមាណប្រាំមួយរយគីឡូម៉ែត្រក្រឡានៅជាប់នឹងព្រំដែនថៃ ចេញពីការត្រួតត្រារបស់ប្រទេសភូមា។ តំបន់នោះ ជាភាសាKarenមានឈ្មោះថា Kawthoolei ប្រែថាប្រទេសសម្បូណ៌ផ្កា។
មកទល់សព្វថ្ងៃ រដ្ឋាភិបាលភូមាដែលប្រើមធ្យោបាយវាយបង្ក្រាបយ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃជាទីបំផុត នៅតែយកជ័យជំនះទៅលើកងទ័ពសហភាពជាតិKaren មិនបាន បានត្រឹមរុញច្រានទ័ពព្រៃនេះ និងប្រជាជនKarens ចូលកាន់តែជ្រៅទៅក្នុងព្រៃ និងចូលទៅក្នុងទឹកដីថៃ ជាទីដែលពួកគេរស់នៅយ៉ាងវេទនាតាមជំរំនានា។មានទឡ្ហីករណ៍បីដែលអាចពន្យល់ការប្រឹងប្រែងតស៊ូស្លាប់រស់របស់ពួកទ័ពព្រៃKarens។
ទីមួយ ពួកKarens គ្មានជម្រើសអ្វីផ្សេងក្រៅពីប្រយុទ្ធស្លាប់រស់ ពីព្រោះរហូតមកទល់ពេលថ្មីៗនេះ របបសឹកភូមាគ្មានបំណងចរចាជាមួយពួកជនជាតិភាគតិចឡើយ ហើយបានអនុវត្តនយោបាយមួយដែលគេអាចវាយតម្លៃថា ជាអំពើប្រល័យពូជសាសន៍។ កងទ័ពភូមាតែងតែបានដុតបំផ្លាញគ្មានសល់ភូមិស្រុក និងស្រូវអង្ករបស់ពួកKarens បានកាប់សម្លាប់បុរស និងរំលោភស្រ្តី។
ទីពីរ ពួកKarens មានវិន័យ មានសីលធម៌ មិនធ្វើភេរវកម្ម មិនរត់ពន្ធ និងមិនជក់អាភៀន។ ទីបី ពួកKarens ដែលមានគ្នាប្រមាណប្រាំពីរលាននាក់ ជាជាតិសាសន៍មួយស្រេចទៅហើយ ទោះជាគ្មានប្រទេស និងគ្មានស្ថាប័នគ្រប់គ្រងមាំមួនក៏ដោយ ពីព្រោះពួកគេមានប្រវត្តិសាស្រ្ត ភាសា និងវប្បធម៌ច្បាស់លាស់ ខុសពីជនជាតិភាគតិចដទៃផ្សេងនៅភូមា ដូចជាពួកChan ជាដើម។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រទេសថៃដែលបានគាំទ្រពួកទ័ពព្រៃKaren អស់ជាច្រើនឆ្នាំ បានបែរមកត្រូវរ៉ូវជាមួយរបបភូមាវិញ ពីព្រោះថៃក៏ដូចភូមាដែរជាសមាជិករបស់អាស៊ាន ហើយពីព្រោះថៃឥឡូវ ត្រូវការប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច ចៀសមិនរួចពីរកស៊ីជាមួយប្រទេសភូមា។ និយាយបែបផ្សេង រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងបាងកកលែងត្រូវការពួកទ័ពព្រៃKaren ដើម្បីបង្កើតឲ្យមានតំបន់ទ្រនាប់មួយនៅចន្លោះប្រទេសខ្លួននិងប្រទេសភូមាទៀតហើយ តែត្រូវការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់បណ្តោយព្រំដែនដោយទាក់ទងផ្ទាល់ជាមួយរបបភូមា។
គឺនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចនេះហើយ ដែលនៅឆ្នាំ២០០៥ ភូមានិងថៃបានយល់ព្រមព្រៀងគ្នាថា នឹងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីចំនួនបួន នៅលើទន្លេSalouen។ ក្រៅពីប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចដែលបានមកពីទំនប់វារីអគ្គិសនីទាំងបួន ភូមាមានគោលដៅនយោបាយមួយច្បាស់ នោះគឺពន្លិចទៅក្នុងទឹក ស្រុកភូមិកំណើត លំនៅឋាន និងដំណាំដាំដុះរបស់ពួកKaren។
ពេលណាទំនប់ទាំងបួននេះត្រូវសាងសង់រួចរាល់ហើយ នោះទឹកទន្លេSalouen នឹងជន់ឡើងពីររយម៉ែត្រយ៉ាងតិច ដែលជាហេតុនឹងបណ្តាលឲ្យតំបន់ពួកKarenលិចលង់អស់គ្មានសល់។ នៅពេលនោះ មិនត្រឹមតែទ័ពព្រៃKaren ប៉ុណ្ណោះទេដែលនឹងត្រូវវិនាសសាបសូន្យ ពូជសាសន៍Karen ទាំងមូលនឹងអាចរលត់បាត់បង់។
យ៉ាងណាក៏ដោយ តាំងពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១១មក របបថ្មីភូមាដែលដឹកនាំដោយលោកប្រធានាធិបតីធេន សេន(Thein Sein) ចង់បញ្ចប់សង្គ្រាមដ៏រ៉ាំរ៉ៃជាមួយពួកជនជាតិភាគតិច។ រដ្ឋអំណាចស៊ីវិលនៅរដ្ឋធានីថ្មីណៃពីដ៏(Naypidav) ដែលហាក់ដូចជាកំពុងបោះជំហានទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យផ្តើមបើកការចរចាជាមួយពួកជនជាតិភាគតិច ដោយសម្រេចបានកិច្ចឈប់បាញ់គ្នាជាមួយពួកជនជាតិភាគតិចខ្លះ ដូចយ៉ាង ជាមួយពួកChan និងពួកMon។
ក៏ប៉ុន្តែ ដោះស្រាយបញ្ហាជនជាតិភាគតិច មិនមែនជារឿងងាយស្រួលទេ ពីព្រោះរដ្ឋាភិបាលភូមាមិនអាចបណ្តោយឲ្យដែនដីទាំងអម្បាលម៉ានរបស់ពួកជនជាតិភាគតិចរបូតចេញពីការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្លួនបានឡើយ។ ទន្ទឹមនេះ ទីក្រុងណៃពីដ៏ក៏ដឹងច្បាស់ដែរថា សន្តិភាពនឹងមិនអាចកើតឡើងបានទេ បើសិនជានៅតែគ្មានទេនោះ ស្វ័យភាពធំទូលំទូលាយសម្រាប់ពួកជនជាតិភាគតិច។
គ្រោយមកទៀតបន្ទាប់ពីមានបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងរបបយោធាដោយលោកប្រធានាធិបតី ថេន សេន បានចាញ៉ឆ្នោតគណបក្សជាតិប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកស្រី អង់សានស៊ូជី នៅឆ្នាំ២០១៥។ ស្ថានការណ៍នៃការគ្រប់គ្រង និង ការអនុវត្តិទៅលើក្រុមជនជាតិភាគតិចមានភាពល្អប្រសើរឡើង។
ប៉ុន្តែមួយរយៈចុងក្រោយនេះគឺនៅថ្ងៃទី០១ ខែគុម្ភះ មានការធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធាមួយបានកើតឡើងដែលដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេន៏យ៍ មាន អ៊ុងឡាំង បានធ្វើរដ្ឋប្រហារទៅលើ និងបានធ្វើការឃុំខ្លួនអ្នកស្រី អង់សានស៊ូជី និង សហការីរបស់លោកស្រីមួយចំនួនទៀត ដោយពួកយោធាបានចោទថាមានការបន្លំសន្លឹកឆ្នោត ការបោះឆ្នោតមិនត្រឹមត្រូវជាដើម។ ជាពិសេសគឺការយកលេស ក្នុងការធ្វើរដ្ឋប្រហារដើម្បីស្ដារស្ថេរភាពនយោបាយ។
ប៉ុន្តែការគ្រប់គ្រងក្នុងរបបយោធានេះ បានធ្វើអោយប្រជាជនជាច្រើនពាន់នាក់បានធ្វើបាតុកម្មជាបន្តបន្ទាប់ រហូតដល់ពួកយោធាបានធ្វើការបាញ់គ្រាប់កាំភ្លើងពិតស្រោចទៅលើហ្វូងបាតុករ ជាហេតុធ្វើអោយមានការស្លាប់កើនឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ដោយសារតែឃើញប្រជាជនស្លាប់ជារៀងរាល់ថ្ងៃបែបនេះ ក្រុមទាហានព្រៃ ដែលជាទ័ពជនជាតិភាពតិចបានចេញមុខធ្វើការប្រឆាំងនឹងពួកយោធា របស់ លោក មីន អ៊ុងឡាំង នឹងបានធ្វើការដណ្ដើមទីតាំងរបស់ពួកយោធាជាបន្តបន្ទាប់។
ក្រោយមកទៀតក្រុមទាហានព្រៃជនជាតិភាគតិចបានគាំទ្រ និង បានចូលរួមក្នុងការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលនិរទេសដែលបង្កើតឡើងពីក្រៅប្រទេសកាលប៉ុន្មានខែមុនមកនេះ។ ដោយសារស្ថានការបែបនេះទើបធ្វើអោយពិភពលោកមានការចាប់អារម្មណ៍កាន់តែច្រើនទៅលើក្រុមទាហានព្រៃ ជនជាតិភាគតិចកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ដូចជាក្រុម កាឈីន ក្រុមការ៉ែន នឹងក្រុមភាគតិចផ្សេងៗទៀតដែលបានចូលរួមជាមួយនឹងចលនានេះ។