បើនិយាយពីពុម្ភអក្សរខ្មែរពីមុន អ្នកប្រើប្រាស់ និង សិក្សាផ្នែកកុំព្យូទ័រប្រហែលជាបានស្គាល់ពី Font Limon ដែលបានដាក់អោយប្រើប្រាស់ក្នុងវាយអក្សរខ្មែរ ដែលមានភាពពិបាក និង ចំណាយពេលយូរក្នុងការវាយឯកសារម្ដងៗ។ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញក្នុងរយះពេលបុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះក្រោយពីហ្វុនអក្សរយូនីកូដត្រូវបានបង្កើតឡើងធ្វើអោយអ្នកប្រើប្រាស់មានការសារទរចំពោះសមិទ្ធផលដ៏អស្ចារ្យមួយនេះ ដោយការប្រើប្រាស់មានភាពងាយស្រួល និង ចំណាយពេលតិចក្នុងកិច្ចការការងារ នេះបើប្រើពីការប្រើប្រាស់ពុម្ពអក្សរចាស់។ អ្នកប្រើប្រាស់កុំព្យូទ័រនៅកម្ពុជាពិតជាបានដឹង និង បានប្រើប្រាស់ហ្វុនអក្សរយូនីកូដ ប៉ុន្តែមិនទាន់ដឹងថាតើនរណាជាអ្នកបង្កើតហ្វុននេះទេ?
កុមារភាព និង ការសិក្សា
អ្នកបង្កើតហ្វុនអក្សរយូនីកូដគឺជាកូនខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ឈ្មោះដាញ់ ហុង មានស្រុកកំណើតនៅខេត្តបាក់លីវ (ខ្មែរហៅពលលាវ) ។ លោកមានឪពុកឈ្មោះដាញ់ ពៀ ជាកសិករ ហើយបច្ចុប្បន្នឪពុករបស់លោកមានវ័យជាង៨២ឆ្នាំហើយ តែនៅបន្តរបរស្រែចម្ការដដែល ។ ចំណែកម្តាយបានស្លាប់ចោលតាំងពីលោកដាញ់ ហុង មានអាយុ៨ខែម៉្លេះក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមអាមេរិក-វៀតណាម។ ចាប់ពីពេលនោះមក បន្ទុកថែទាំទារក ការចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាទាំងស្រុង ត្រូវបានធ្លាក់ទៅលើឪពុករបស់គាត់ជាអ្នករ៉ាប់រង។ នៅក្នុងគ្រួសារលោក ដាញ់ ហុង មានសមាជិកគ្រួសារចំនួន៩នាក់ ចំណែកលោកជាកូនទី៥ ក្នុងចំណោមបងប្អូនចំនួន៧នាក់ ក្នុងនោះមានប្រុស៤នាក់។
លោក ដាញ់ ហុងកើតឆ្នាំ ១៩៧២ នៅក្នុងគ្រួសារកសិករខ្មែរក្រោមមួយ នាខេត្តពលលាវ នៃដែនដីកម្ពុជាក្រោម ឬ ខាងត្បូងប្រទេសវៀតណាមសព្វថ្ងៃ។ បើទោះបីជាសង្គ្រាមរាតត្បាតយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ឪពុករបស់លោក បានបំពេញតួនាទីយ៉ាងល្អក្នុងការបីបាច់ថែរក្សាឲ្យកូនប្រុស ដែលបាត់បង់ម្ដាយឲ្យធំដឹងក្តី នឹងបានសិក្សាបាន។
កាលនៅកុមារលោកដាញ់ ហុង សិក្សានៅសាលាបឋមសិក្សាបាហៀង ។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃលោកត្រូវចំណាយពេលវេលាដើរទៅសាលាប្រមាណជាពីរគីឡូម៉ែត្រពីផ្ទះ ។ លោកដាញ់ ហុង ជាក្មេងឧស្សាហ៍ព្យាយាមនៅក្នុងការសិក្សាខ្លាំងណាស់ ហើយលោកក៏ជាក្មេងដែលរៀនពូកែប្រចាំថ្នាក់ផងដែរ ។ រៀនចប់បឋមសិក្សា លោកបន្តចូលសិក្សានៅអនុវិទ្យាល័យបាហៀង និង បន្ទាប់មកទៀតលោកបន្តការសិក្សានៅវិទ្យាល័យឡាំងយឿ ហើយនៅឆ្នាំ១៩៩១ លោកបានប្រឡងបញ្ចប់មធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ។
ការសិក្សាក្រោយបញ្ចប់បាក់ឌុប
ក្រោយពីប្រលងបញ្ចប់សញ្ញាប័ត្របាក់ឌុបនៅឆ្នាំ ១៩៩១ លោក ដាញ់ ហុង ត្រូវទៅបន្តការសិក្សាកម្រិតបរិញ្ញា បត្រនៅសាកលវិទ្យាល័យច្បាប់ នាទីក្រុងព្រៃនគរ ដែលបច្ចុប្បន្នមានឈ្មោះថា ទីក្រុងហូជីមិញ។ ការចាកចេញពីស្រុកកំណើតមកបន្តកម្រិតសិក្សា នេះដោយសារតែកាលណោះរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ផ្ដល់អាហារូបករណ៍មួយឆ្នាំសម្រាប់វគ្គរៀនត្រៀមប្រឡង អាហារូបករណ៍ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាបន្ត នៅឆ្នាំ១៩៩២។ តាមពិតទៅលោកជាសិស្សពូកែផ្នែកគណិតវិទ្យា ប៉ុន្តែដោយសារតែលោកស្រឡាញ់ខាងច្បាប់ក៏សិក្សាផ្នែកនេះ។
អ្នកមានសមត្ថភាព ឱកាសនៅតែមានសម្រាប់អាហារូបករណ៍ដែលរដ្ឋផ្ដល់ឲ្យនោះ មិនមែនតែឆ្នាំត្រៀមនោះទេ។ ប្រសិនបើសិស្ស ដែលមានសមត្ថភាព និង លទ្ធភាពប្រឡងជាប់នោះ នឹងទទួលបានអាហារូបករណ៍ ពេញប្រាំឆ្នាំតែម្ដង (ពីមុនថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រនៅវៀតណាមសិក្សារយៈពេល៥ ឆ្នាំ )។ ក្នុងនោះដែរ បញ្ជីឈ្មោះបេក្ខភាពសិស្សដែលប្រលងជាប់ក៏មានឈ្មោះ លោក ដាញ់ ហុង ម្នាក់ដែរផងដែរ។
លោកដាញ់ ហុងបានបញ្ចប់បរិញ្ញាបត្រច្បាប់នៅឆ្នាំ១៩៩៧ និងប្រលងជាប់ចូលបម្រើការងារជំនាញច្បាប់ក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋវៀតណាមមួយដែលមានឈ្មោះថាគណៈកម្មការជនជាតិ និង តំបន់ភ្នំរបស់រដ្ឋាភិបាល(ស្មើនឹងក្រសួងស្រុកខ្មែរ) នៅទីក្រុងព្រែកប្ញស្សី(ឈ្មោះពីមុន) ដែលបច្ចុប្បន្នមានឈ្មោះថាទីក្រុងកឹងធើ។
ចាប់អារម្មណ៍អាជីព ប៉ុន្តែនៅតែស្រឡាញ់ផ្នែកច្បាប់
កាលពីនៅជានិស្សិតឆ្នាំទីមួយ ផ្នែកច្បាប់ឆ្នាំ ១៩៩២ ក្រុមហ៊ុនវៀតណាមមួយដែលមានឈ្មោះថា CINOTEC ដែលជាក្រុមហ៊ុនធ្វើពុម្ព (Font) ខ្មែរ យកមកលក់ស្រុកខ្មែរ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកលោក ក៏ចាប់អារម្មណ៍ ក្នុងការរចនាពុម្ពដែរ ប៉ុន្តែកាលនោះ អត់ទាន់ធ្វើអ្វីលេចចេញជារូបរាងនោះទេ គ្រាន់តែព្យាយាមស្វែងយល់បន្ថែម ខណៈនៅតែស្រឡាញ់ជំនាញច្បាប់របស់ដដែល ។
ឆ្លៀតបង្រៀនក្មេងៗ ពេលជាប់ឈ្មោះជានិស្សិតនៅឡើយ លោក ដាញ់ ហុង តែងតែឆ្លៀតពេលទំនេររបស់គេទៅបង្រៀន កូនចៅរបស់អ្នកដែលមានលំនៅឋានក្បែរៗសាកលវិទ្យាល័យដែលគេកំពុងរៀន ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ការចំណាយផ្សេងៗ។
រៀនចប់បរិញ្ញា បត្រឆ្នាំ ១៩៩៧ លោក ដាញ់ ហុង ក៏ប្រឡងជាប់ចូលបម្រើ ការងារជំនាញច្បាប់ក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋវៀតណាមមួយដែលមានឈ្មោះថា គណៈកម្មការជនជាតិនិងតំបន់ភ្នំរបស់រដ្ឋាភិបាល (ស្មើនឹងក្រសួងស្រុកខ្មែរ) នៅទីក្រុងព្រែកឫស្សីដែលបច្ចុប្បន្នមានឈ្មោះថា ទីក្រុងកឹងធើ ។
ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ ដោយមើលឃើញពីសមត្ថភាពរបស់លោក ដាញ់ ហុង ខាងសាកលវិទ្យាល័យក៏បានទាក់ទងរូបលោក ឲ្យធ្វើវចនានុក្រមវៀតណាម-ខ្មែរ ព្រោះនិស្សិតខ្មែរយើងទៅសិក្សា នៅប្រទេសវៀតណាមមានចំនួនច្រើន ទើបនាំឲ្យក្រសួងអប់រំវៀតណាម គិតគូរក្នុងការរៀបចំឲ្យមានវចនានុក្រម ពហុជាតិសាសន៍ឡើង។ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន វចនានុក្រមដែលក្រុមរបស់លោកដែលមានគ្នាបួននាក់របស់លោក នៅតែក្រសួងអប់រំវៀតណាមប្រើប្រាស់។
ធ្វើជាមន្ត្រីរដ្ឋការនៅប្រទេសវៀតណាមបាន៣ឆ្នាំ លោកបានដាក់ពាក្យចូលធ្វើការនៅប្រទេសកម្ពុជាខាងផ្នែករចនា និង បង្កើតពុម្ពអក្សរនៅមជ្ឈមណ្ឌលខេមរៈសិក្សារបស់អាមេរិកប្រចាំខេត្តសៀមរាប រយៈពេល៣ឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ២០០០ ដល់ ឆ្នាំ២០០៣។ បម្រើការនៅទីនោះលោកស្នាក់នៅផ្ទះជួល។ រយៈពេលធ្វើការនៅខេត្តសៀមរាប លោកបានស្គាល់ជាមួយបុរសជនជាតិអេស្ប៉ាញកម្រិតអនុបណ្ឌិតផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រកុំព្យូទ័រម្នាក់ ហើយលោកក៏មូលមតិគ្នាបង្កើតគម្រោងKhmer OS ស្នើទៅអង្គការ Open Forum នៅឆ្នាំ២០០៣ តែរហូតដល់ឆ្នាំ២០០៤ទើបខាងអង្គការសម្រេចទទួល។
ក្នុងឆ្នាំ២០០៥ដល់២០១០ លោកដាញ់ ហុង បានចូលបម្រើការជាអ្នកយកព័ត៌មានភាសាវៀតណាមឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរី លុះដល់ខែមេសា ឆ្នាំ២០១០ លោកបានផ្លាស់ប្តូរទៅធ្វើជាបុគ្គលិកផ្នែករចនាគេហទំព័រវិញ។ លោកដាញ់ ហុង បានរំឭកថា ពេលសិក្សានៅមហាវិទ្យាល័យលោកបានទៅធ្វើជាកម្មករនៅកន្លែងជួសជុលកប៉ាល់ដើម្បីរកប្រាក់បន្ថែមពីលើប្រាក់ដែលគ្រួសារផ្ញើមកឱ្យ។
ក្រៅពីនេះលោកត្រូវសាកលវិទ្យាល័យទាក់ទងឱ្យធ្វើវចនានុក្រមវៀតណាម-ខ្មែរ ព្រោះនិស្សិតខ្មែរយើងទៅសិក្សានៅប្រទេសវៀតណាមមានចំនួនច្រើន ទើបនាំឱ្យក្រសួងអប់រំវៀតណាមគិតគូរក្នុងការរៀបចំឱ្យមានវចនានុក្រមពហុជាតិសាសន៍នេះឡើង។
លោកដាញ់ ហុង មិនដែលគិតថា បង្កើតហ្វុនអក្សរនេះឡើងសម្រាប់ស្តង់ដារបស់ប្រទេសជាតិទេ គឺលោកបង្កើតហ្វុនអក្សរយូនីកូដដោយសារតែលោកចង់ដោះស្រាយរាល់បញ្ហាពិបាកស្មុគស្មាញឱ្យមកស្រួលវិញ។ លោកបានចំណាយពេលជាច្រើនឆ្នាំនៅក្នុងការធ្វើពុម្ពអក្សរយូនីកូដនេះ ដោយលោកបានទៅស្រាវជ្រាវនៅតាមបណ្តាញប្រព័ន្ធអ៊ីនធើរណេត។ ការធ្វើពុម្ពអក្សរមួយបែបៗគឺលោកត្រូវចំណាយពេលអស់ជិតកន្លះឆ្នាំ រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០០២ក៏ទទួលបានផ្លែផ្កាដូចប្រាថ្នា។ នៅពេលធ្វើហ្វុនអក្សរបានហើយមិនមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយណាជួយផ្សាយឱ្យលោកទេ គឺលោកបានដាក់នៅក្នុងអ៊ីនធើរណេត ដើម្បីឱ្យគេដោនឡូតយកទៅប្រើប្រាស់។
សម្រាប់ពេលនេះលោកចង់ឱ្យកូនខ្មែរចេះប្រើប្រាស់ហ្វុនយូនីកូដឱ្យបានច្រើន ដើម្បីងាយស្រួលនៅក្នុងការងារផ្សេងៗ។ ដែលនេះជាស្នាដៃដ៏អស្ចារ្យសម្រាប់កូនត្រូវតែចង់ចាំនៅការលះបង់ដ៏ធំធេងរបស់លោកសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីប្រជាជនកម្ពុជាប្រើប្រាស់ពុម្ភអក្សរខ្មែរកាន់តែមានភាពងាយស្រូល និង ការបំពេញការងារបានយ៉ាងរហ័ស។
ស្ថាបនិកពុម្ពអក្សរខ្មែរ មានដើមកំណើតជាខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម រូបនេះ មានជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា តទៅថ្ងៃមុខភាសាខ្មែរយើងនឹងមានឈ្មោះ និងប្រើបានយ៉ាងទូលំទូលាយនៅជុំវិញពិភពលោកជាក់ជាមិនខាន ។ ក្ដីសង្ឃឹមនេះហើយ ទើបជម្រុញឲ្យលោកចំណាយទាំងកម្លាំងកាយកម្លាំងចិត្តសម្រេចមានFont Khmer Unicode ដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់រហូតសព្វថ្ងៃ ។ លោកសន្យាជាមួយបងប្អូនខ្មែរថា នឹងបង្កើតអ្វីដែលថ្មីៗ ដើម្បីលើកកម្ពស់អក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ជាពិសេសឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក ដូចជា Tablet ទូរស័ព្ទដៃ ឬ ឧបករណ៍ផ្សេងៗទៀតជាដើម៕